Edebiyat tarihinin en maço figürü, hiç kuşkusuz ki Ernest Hemingway’dir. Söz konusu böylesi bir yazarın merkezinde olduğu bir aşk hikayesi olunca, ‘şiddet’ de kaçınılmaz oluyor haliyle. Kariyerine az ama öz filmler çekerek devam eden, Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği (The Unbearable Lightness of Being), Düşlerin Efendisi (Quills) ve Henry & June gibi kalburüstü filmlere imza atan Philip Kaufman’ın yönetmenliğini üstlendiği Hemingway & Gellhorn, adından anlaşılacağı üzere Hemingway ve ‘uçarı’ savaş muhabiri Martha Gellhorn’un inişli-çıkışlı ilişkisi etrafında gelişiyor.
Ercan Dalkılıç
İkilinin karşılaştığı dönem tam da İspanya İç Savaşı’nın tansiyonunun yükseldiği bir dönem. Dolayısıyla, o sırada Amerikan Komünist Partisi’yle iyi ilişkileri bulunan Hemingway ve savaş muhabiri Gellhorn’un birlikte çıktıkları tehlikeli İspanya yolculuğu da, filmin içinde kendine ziyadesiyle yer bulmuş. Zaten ikilinin ilişkilerinin resmi olarak başladığı yer de İspanya imiş, filmden anladığımız kadarıyla.
HBO televizyonu için yapılan filmin, en büyük handikabı da bana kalırsa çok uzun bir zaman dilimini anlatmaya çalışması: İspanya İç Savaşı’nın ardından daha birçok savaşa katılmış Gellhorn, bu zaman zarfı -yani çiftin ayrı ayrı olduğu dönem- karşılıklı mektuplaşmalarla aktarılmaya çalışılmış, bu da filmin kan kaybetmesine sebep olmuş. Pekala, daha konsantre bir drama yapısı kurulabilirmiş; sözgelimi çiftin salt İspanya İş Savaşı sırasında yaşadıkları konu alınsaymış.
Hemingway ve Gellhorn’un ilişkisi uzun yıllar sürmüş tabii, ne var ki film, bu ilişkiyi merkeze alan bir filmden çok ‘kaba bir Hemingway portesi’ gibi, ismini yadsır şekilde. Hemingway’in Çanlar Kimin İçin Çalıyor‘u çıkardığı zamanlar, karısıyla yaşadığı sorunlar, yazar dostlarıyla bir araya gelişleri, filmin çevresine örülen başlıca hikayecikler olarak dikkat çekiyor. Yine de, baskın bir erkek olarak resimlenen Hemingway’in gözünden, ellerinden kayıp giden bir aşk olarak Gellhorn’u perdede görmek gerçekten çok etkileyici.
Bununla birlikte yazarın daktilosunu yüksekçe bir yere koyup ayakta yazdığını görüyoruz filmde. (Çanlar Kimin İçin Çalıyor, bu şekilde yazılmış mesela.) Bu ve bunun gibi ince detaylar filme renk katmakla beraber filmin seyir zevkini de hayli arttırmış. Başrolleri paylaşan Nicole Kidman ve Clive Owen’ın ortalama bir kimya tutturduğu filmin oyunculuk sınavını başarıyla geçtiğini söyleyebiliriz.
Hemingway & Gellhorn’un DVD’si geçtiğimiz günlerde Tiglon etiketiyle raflardaki yerini aldı. DVD’de bulunan seçenek sayesinde filmi, yönetmen Philip Kaufman ve kurgucu Walter Murch’ün yorumları eşliğinde de izleyebiliyorsunuz.
Hemingway & Gellhorn
Yönetmen: Philip Kaufman
Oyuncular: Nicole Kidman, Clive Owen, David Strathiam
Tiglon, 148 Dakika
