Orson Welles’in binlerce Amerikalıyı sokağa dökmesinin üzerinden yarım yüzyılı aşkın zaman geçti. Bu süre içinde insanoğlunun bilinmeyene ya da uzaylılara duyduğu merak, gizemli komşularımızı kimi zaman sevimli (The Day the Earth Stood Still, 1951; E.T., 1982), kimi zaman anlaşılamayan (The Man Who Fell to Earth, 1976) ve kimi zaman da nedensizce saldıran (War of the Worlds, 1953, 2005) varlıklar olarak karşımıza çıkardı. Robert Wise’dan Byron Haskin’e, Steven Spielberg’den Roland Emmerich’e; hatta dillere destan bir yapımla şansını deneyen Ed Wood’a kadar (Plan 9 From Outer Space, 1958) bir çok yönetmen, esinlendikleri kaynaklar aracılığıyla dünya dışı varlıklara eğilme şansı yakaladılar.
Tuncer Çetinkaya
Gelinen noktada bilim-kurgunun sinemadaki en popüler yansımalarından biri haline gelen ve çoğu zaman da dönemin sosyal/siyasal çalkantılarının bir paranoya dalgası halinde yansımasından ibaret olan ‘uzaylı istilası’, son olarak Yukarıdaki Tehlike ile karşımızda beliriyor.
Türdeki benzer temalı yapımlardan farklı olarak, referans kaynakları arasında bu kez Romero’nun zombilerini, Alien serisini ve bir anlamda da 80’lerin popüler korku-gençlik furyasını gösterebileceğimiz Yukarıdaki Tehlike, Hollywood’un pek çok üstün yapımında özel efekt uzmanı olarak görev yapmış Strause Kardeşler’in Aliens vs. Predator’ın ardından gelen ikinci filmleri.
Film, sınıf atlamayı başararak Los Angeles’ın şöhretler kervanına katılan arkadaşlarını ziyarete giden Jarrod ve Elaine çifti ile açılıyor. Karşılaştıkları manzara karşısında ilk anda büyülenen kahramanlarımız, bir süre sonra ‘başardığı’ her halinden belli olan Terry’nin zamanla yozlaştığına ve dünyasını aldatma ve çürümeye terkettiğine tanık olmalarıyla yeni bir boyuta taşınıyor. Manzarayı, Elaine’in hamile olduğunu öğrenen ve bu duruma hazır olmadığını iddia eden Jarrod tamamlıyor ve bir süre sonra bu günahkar ortama tüm heybetiyle dalan uzaylılar istilaya başlıyor!
Son teknolojik olanaklarla donatılmış rezidansın çatısında var olmaya çalışan insancıkların mücadelesi, Romero’nun bir alışveriş merkezinde yaşama tutunmaya çabalayan kıstırılmış karakterleriyle ilginç bir benzerlik taşımakta. Yalnızca bir farkla: Üstadın tüketim toplumuna getirdiği sert eleştiri, Yukarıdaki Tehlike’de alabildiğine muhafazakar bir yapıya bürünmüş. Sözgelimi, Elaine ortalıkta Meryemvari bir edayla salınırken, Terry’nin gürültüden şikayet eden komşuya göz kırpmaktan geri durmayan fazilet sahibi sevgilisi(!) ya da onu baştan çıkarma hususunda sınır tanımayan femme fatale, acı(masız) sona birlikte koşuyorlar, tıpkı Terry gibi. Kahramanlık meşalesini hiç değilse bir süreliğine Jarrod’dan çalan komşu ise erdemli olmanın haklı gururunu son nefesine kadar yiğitçe çarpışarak yaşıyor. Senaryonun, tam da bu noktada, yukarıda sözünü ettiğimiz “yoldan çıkma eğilimi gösteren” kadına toplumsal konumunu hatırlatan 80’lerin korku-gençlik filmlerine yaslandığını iddia etmek olanaklı.
Bilim kurgu motifleriyle süslü bir korku-gerilim olarak da adlandırılabilecek filmin finalinde, Ridley Scott’ın yaratıklarından ilham alan yok edici komşularımıza Will Smith’i aratmayacak biçimde tekme tokat saldıran Jarrod karakteri (Bağımsızlık Günü / Independence Day, 1996), öncülünün akıllara ziyan eylemlilik sürecine kendince katkı sunarken, başlangıçta kapıldığı çocuk korkusunu yenmeyi başarıyor ve kutsal değerlerin farkına geç de olsa varan bir baba olarak düşmana öldürücü darbeyi indirmekten çekinmiyor.
2. Dünya Savaşı sonrasının “düşman uzaylı” temasına sahip pek çok yapımının arkaplanında var olan soğuk savaş korkusunun, sinemanın postmodern evrelerinde nasıl kabuk değiştirdiğini gözlemlemek için iyi bir fırsat sunan filmi, kuşkusuz Uğur Vardan misali öne çıkan görsel efektleri ve gözümüzün önünde küle dönen Melekler Şehri Los Angeles’a hayıflanarak izlemek de mümkün. Yine de hayali düşman üretmede üstüne olmayan Hollywood’un kutsal değerlere sığınma bahanesiyle, bu yıl vizyona giren Tanrının Kitabı (The Book of Eli, 2010) ile -hiç de şaşırtıcı olmayan bir biçimde- örtüşen popülist oyununa temkinli yaklaşmak sanırız en doğrusu.
Yukarıdaki Tehlike
SkylineYönetmen: Colin Strause, Greg Strause
Senaryo: Joshua Cordes, Liam O‘Donnell
Oyuncular: Eric Balfour, Scottie Thompson, David Zayas, Donald Faison, Brittany Daniel, Crystal Reed
Yapım : 2010, ABD
