Ekonomiye ilişkin bir terim olmasına karşın Mortgage aslında Amerikan Rüyası’nı gerçekleştirme adına atılan “modern” bir adımdır (“modern” sözcüğünün “moda” ile aynı kökten geldiğini unutmayalım). Zira ekonomiye canlılık getiren bu kavram, gücünü hayallerden almaktadır. Mortgage’ı tehlikeli yapan da hayallerin sahipleri, hayalperestlerdir. Bir diğer deyişle rüyada yaşayanlar.
2007 yılında Amerika’da patlak veren, milyonlarca insanı etkileyen, Avrupa’ya da sıçrayan Mortgage Krizi’nin altında yatan asıl sebep bu hayalperestlerin, ruhunu kaybetmiş bir kapitalizmin ortasında yer almasıdır. Ruhunu kaybetmiş, aç gözlü Amerikan Bankacılık Sistemi de bu hayalleri fırsata çevirmekten kendini alıkoyamamıştır. Herkesin kazandığı yeni düzen ise kendi sonunu kendi getirmiştir.
“Büyük Açık” adıyla vizyona giren “The Big Short” , bu ölü doğumu öngören birkaç kişinin mücadelesini anlatan ve biyografik ögeler içeren bir kurmaca. Bir taraftan öngörü sahibi bu kişileri anlatan, diğer taraftan da sistemin nasıl yaratılıp sunulduğunu gösteren hareketli bir yapım. Christian Bale, Steve Carell, Brad Pitt ve Ryan Gosling gibi ağır toplarla izleyiciyi çekmeye çalışan “Büyük Açık”ın bu isimlere rağmen konuyu öne çıkarabilmesi ise oldukça etkileyici. Oyunculuk adına hiçbir vaadi olmamasına karşın böyle bir kadro kurulması, projenin ne kadar ciddi olduğunun göstergesi. Yönetmen koltuğuna Adam McKay’i yerleştirmek ise bu ciddi konuyu sürükleyici, yer yer eğlenceli bir dille anlatmak adına doğru bir tercih.
Film konu olarak öngörü sahibi kişileri anlattığını iddia etse de asıl üzerinde durduğu mesele Mortgage’ın ta kendisi. Mortgage’ın nasıl ve özellikle de neden doğduğuna ilişkin küçük bir paragraf olmasına karşın irdelenen kısım Mortgage’ın nasıl bir krize sebep olduğundan ziyade bir krize neden sebep olduğu. Herkesin bildiği ve sürekli tekrarlanan “ödenemeyen borçlar” ve “açgözlü hayalperest vatandaş” sözlerinin yalnızca birer bahane olduğunun kanıtı. Bankacılık sisteminin, ekonominin yanı sıra devlet üzerinde kurduğu baskının ispatı. Çöken, çöktüğü iddia edilen bir ekonominin nasıl bir sene gibi kısa bir sürede kurtarıldığının anlaşılması noktasında düşündürücü.
“Büyük Açık” Amerika’da yaşanan bir krizi değil, küresel bir suç örgütünü gözler önüne seriyor. Türkiye’deki kredi kartı kullanımı ile Mortgage arasında hiçbir fark olmadığını açık ve net gösteriyor. Alman ekonomisinin günümüzde neden güçlü olduğunun (Almanya’da emlak piyasasının sabit denilebilecek kadar az değişkenlik gösterdiğini hatırlatmak isterim) anlaşılması adına önem taşıyor. 2013 yılında Obama Hükümeti’nin neden kepenk kapatmak zorunda kaldığı sorusuna cevap veriyor. Mortgage krizini üzerinden büyüyen, şekillenen ve küreselleşen sistemi doğrudan sunuyor.
