Buna benzer bir başlık daha önce de attım sanırım. Mesaj yerini bulsun da, ben tekrara düşmeye razıyım. Son günlerin çok konuşulan filmi Uçuş 93 seyredenin psikolojisini İsa’nın Çilesi kadar yıpratan bir yapım. Ama biraz da insaniyetimizi istismar mı ediyor nedir? (1 Eylül 2006)
11 Eylül 2001’de gerçekten neler olduğu hala belirsiz. Resmi kayıtlara göre ABD tarihinin en büyük terör saldırısının altında Müslüman teröristlerin imzası var. Bu elbette ileri sürülen kanıtların ışığında kabul edilebilir bir olasılık. Kabul edilemeyecek olan ise hükümetin ve rantını kaostan sağlayan sağcı güç odaklarının bu olayları Amerikan halkının kafasında Müslümanlara dair genel bir imaj oluşturmak için kullanması: “Onlar tehlikeli fanatiklerdir. Tetikte olun.”
Bu sebeple ABD’de bir paranoya ortamı hakimdir. Wim Wenders’in Bolluk Ülkesi (Land Of Plenty) filminde harikulade işlenen bu ortam rantçıların yağlı ekmeğine bal sürüyor tabi. Şurada terörist var, hadi bombalayalım. Terörist var, vatandaşlık haklarından bazılarını geçici olarak askıya alalım. Açıkçası şu sıralar, hele ki Uçuş 93’ten sonra ABD’de yaşayan Müslüman ve esmer bir zat olmak istemezdim. Kuşkulu gözler her an üzerinde, çantadan bir sigara çıkarmaya bile yeltenecek olsanız sanki 60 yaşındaki Alabamalı nine “El Kaide” diye bağırarak çatalıyla şah damarınızı hedefleyerek saldırıya geçecek. Polise ise tek demesi gerek şu: “Yemin ederim, dua ediyordu. Şehit olmaya hazırlanıyor sandım.” Seri katillerdin yüzde sekseni Amerika’dan çıkıyor, şimdi biz de tüm Amerikalılara seri katil muamelesi mi yapalım yani? Ya da Bush muamelesi?
Diğer yandan 11 Eylül hakkında şu aşamada komplo teorisi olarak değerlendirilen iddialar da var. İşin içinde CIA’in, sözünü ettiğimiz güç odaklarının olduğunu söyleyen, hakkında belgeseller yapılan ve tarihi birazcık biliyorsanız gülüp geçilemeyecek komplo teorileri… Hitler halkın ve senatonun desteğini, aslında Nazilerin tasarladığı ama komünistlerin üstüne yıkılan terör eylemleri sayesinde kazanmıştı. Hemen ardından bir polis devleti kurmuş ve bildiğiniz icraatlarına başlamıştı.
Resmi kayıtlara göre 11 Eylül 2001’de teröristlerce düşürülen 93 sefer sayılı United Airlines uçağı hakkında da komplo teorileri üretildi. Bu uçağın aslında düşmediği, yolcuların sağ salim yere ayak bastığı, sonradan düzmece bir kaza sahnesi hazırlandığı, hatta tüm yolcuların ortadan bizzat CIA tarafından kaldırıldığı gibi şeyler…
Uçuş 93 hikayeyi resmi bakış açısına göre anlatıyor. 11 Eylül günü dört terörist tarafından kaçırılan, hedefine doğru ilerlerken yolcuların direnişi neticesinde yarı yolda çakılan ve kahraman yolcuların sayesinde başarısız olan uçağın hikayesi bu. Greengrass hikayeyi perdeye işin içine “film icabı dramatizasyonlar” katmadan, bir belgesel gerçekçiliğiyle taşımış ve yaşanılanları birebir aktarmaya çalışmış. Elbette uçağın içinde neler olup bittiği tam olarak bilinmiyor ama Grengrass eldeki bilgilerden (uçaktakilerin aileleriyle yaptığı telefon konuşmaları sayesinde) en inanılabilecek hikayeyi çıkarmış.
Belgeselci yaklaşım başlarda, özellikle uçuş kontrol merkezlerindeki sahneler sırasında filmi biraz sıkıcı ve zor takip edilir kılsa da, sonlara doğru uçağın içindeki teröristler eyleme geçtiği anda kalbiniz damarlarınıza kanı daha hızlı pompalamaya başlıyor. Rahat sinema koltuğundan 93 sefer sayılı uçağın koltuklarından birine ışınlanmışsınız meğerse farkında olmadan. Şimdi son dakikalarını yaşayan o yolculardan birisiniz. Annenize, eşinize kısacık bir zamanda onu ne kadar sevdiğinizi anlatmaya çalışıyorsunuz. Yalnızca sinema kriterleri içinde konuşursak bence Greengrass iyi bir iş yapmış. Tek bir yıldız oyuncu kullanmadan, herkesin başını sonunu bildiği bir hikayeden çok çarpıcı ve etkileyici bir film çıkarmış. Ama diğer üç uçağın hikayesini biraz daha derli toplu anlatsa daha iyi olurmuş sanki. O bölümde epey bir kafanız karışıyor çünkü.
Uçuş 93
United 93
Yönetmen: Paul Greengrass
Oyuncular: Christian Clemenson, Gary Commock, Polly Adams
Eleştiri notu: 3.5/5
Seyir notu: 3.5/5
