Kara Balık (Blackfish) insanlar eğlensin, birileri para kazansın diye eğlence parklarında ölene dek esarete ve gösteri yapmaya mahkum edilmiş katil balinaları anlatan bir belgesel.
Ege Görgün (Landlord)
Katil Balinalar (Orka) ilk kez 1960 yılında gösteri yapmak üzere çıkartıldılar insanların karşısına. Bu gösterilere ev sahipliği yapmak üzere SeaWorld markasıyla kurulan ilk eğlence parkı ise 1964’te San Diego, Kaliforniya’da açıldı. İşe birkaç yunus ve deniz aslanı ile başlayan park ertesi yıl “kadrosuna kattığı” katil balinalarla büyük bir sükse yaptı. SeaWorld eğlence parklarının ülkedeki ve dünyadaki sayısı hızla arttı.
İnsanlar eğitmenleriyle çeşitli numaralar sergileyen dev boyutlu ve eşsiz güzellikteki katil balinaları izlemekten çok memnundular. Ama arkaplandaki hikaye kimsenin aklına gelmiyordu. Bu hayvanlar daha yavruyken yakalanıyorlardı. Aile bağları en gelişmiş hayvanlardan olan orkalar için bir yıkım oluyordu bu. Üstelik okyanusların enginliğine alışmış bu hayvanlar ömürlerinin sonuna kadar kücücük bir akvaryumda yaşamaya mahkum oluyorlardı. Bu arkaplan hikayelerin su yüzüne çıkmaması için her türlü dezenformasyonu yapıyordu SeaWorld yetkilileri. Parktaki hayvanların doğadakinden daha uzun yaşadıklarını, daha mutlu oldukları yalanlarını her fırsatta dile getiriyorlardı.
1993 yapımı Özgür Willy (Free Willy) biraz farkındalık yaratmayı başardı. Filmde Willy’yi oynayan Keiko’nun özgür bırakılması için hayata geçirilen kampanya başarıya ulaştı ve Meksika’daki bir eğlence parkının malı olan Keiko denize bırakıldı.
İnsanların dikkatini SeaWorld eğlence parklarına çeken diğer bir olay 2010’da yaşandı. 2010’da SeaWorld eğitmeni Dawn Brancheau, Tilikum adlı bir katil balina tarafından feci şekilde öldürüldü. SeaWorld avukatları eğitmenin kusurlu olduğunu savunarak kamuoyunun tepkisini çektiler. Tilikum’un daha önce de iki kişinin ölümünden sorumlu olduğu ortaya çıkınca devreye işyeri güvenliğini denetleyen kurum OSHA girdi ve eğitmenlerin balinalarla havuza girmesi yasaklandı.
Gabriela Cowperthwaite’in yönettiği Blackfish’in merkezinde Tilikum’un hikayesi var. Brancheau’nun ölümünün bir yıl sonrasında eğlence parkının havuzuna geri dönen Tilikum’un hikayesi izlerken yılda 11 milyon insana gösteri düzenleyen SeaWorld’ü de daha iyi tanıyoruz. Blackfish filmi seyirci karşısına çıktıktan sonra başta Willie Nelson olmak üzere pekçok müzisyen SeaWorld parklarında verecekleri konserleri iptal etti. SeaWorld filmin gerçekleri çarpıttığını iddia ederek suçlamaları reddeden ve balinalarla ilgili koruma çalışmalarını öne çıkarak bir reklam yayınladılar.
Bugün tüm dünyaya dağılmış 10 eğlence parkında çoğu esaret altında doğmuş 45 tutsak katil balina bulunuyor. Belki artık doğadan kopartılmıyorlar ama özgürlüğün ne olduğunu en azından içgüdüsel olarak bilen, hayvanlar alemi içinde eşsiz bir zeka ve duyarlılığa sahip bu memelilerin esaret altında olmayı hak etmedikleri gerçeğini değiştirmiyor bu.
