Hırsızlıktan girdiği hapishanede İslam’la tanışıp aydınlanma yaşayan ve sivil hayatta da dine tutunarak arınabileceğini düşünen Oray, elde ettiği bu yeni gücü(!) karısıyla tartışırken kullanır ve ona sesli mesajda üst perdeden üç kez “boş ol” der. İslam’ın erkeğe verdiği bu hakkı kullanır kullanmaz pişman olur, karısı konuyu bile anlamamıştır ancak o bir hocadan aldığı vaaz doğrultusunda artık “Burcu haram” diye düşünerek üç ay evden uzaklaşmaya karar verir, karısına karşı tek sorumluluğu ona dokunmakmış gibi! Hagen’dan Köln’e, kardeşinin yanına gider, bekar hayatı yaşamaya başlar ama Köln’ü saran cami/cemaat sisteminde kendine bir giriş kapısı bulması her şeyi değiştirir.
Almanya’da yaşayan Türkiye kökenli yönetmen Mehmet Akif Büyükatalay okul bitirme projesi olan bu ilk uzun metrajlı filminde belli ki iyi bildiği konuları anlatıyor. Oray karakteri geçici bir süreliğine geldiği Köln’de hapishane anıları ve dini fanatizmiyle kast sisteminde yükselirken elde ettiği güç hoşuna gidiyor ve ev tutup çeşitli işlerde çalışarak şehre yerleşiyor. Pazarda hırsızlık yaparken yakaladığı Ebubekir’i sahiplenmesi ve internete yüklediği konuşmanın milyon izleyiciye ulaşması ihtimaliyle iyiden iyiye yeni ortamına alışıp semirmeye başlayan Oray’ın bu rahatlığı önce üç ay kuralını esnetmesine, sonra da hepten zina suçu işleyecek kadar kendine güvenmesine varıyor. Ardı ardına gelen talihsiz olaylar onu basit ve nitelikli hırsızlık, yalan, alkol ve hatta uyuşturucuya götürüyor.
2019 Berlin Film Festivalinden GWFF En İyi İlk Film ödülü alan Oray’ın üç akılda kalıcı sahnesi var. Birincisi akrabasının düğününde tüm ısrarlara rağmen içkili ortamda durmayıp eve gitmesine rağmen kendi istediğinde içmesi. İkincisi ot içerken ezan duyup söndürmesi. Üçüncüsüyse işlediği tüm günahlara rağmen yılbaşı kutlamaları için atılan havai fişekleri günah sayıp perdeyi kapatması. Karakterin ve genel olarak suçlarını örtmek için dini kullananların ikiyüzlülüğüne dikkat çeken güzel detaylar bunlar diye düşünmek mümkün olacakken, şok edici final filmin tüm meziyetlerini çöpe atıyor. Açıkçası Oray’ın ilk sahnelerinde Fatih Akın’dan yıllardır beklediğimiz filmin başka bir gurbetçi yönetmenden geldiğini düşünüp sevindim ancak ilerledikçe cesur adımlar atmaktan uzak, fazla kişisel ve sönük kaldı. En kötüsü de “Müslüman kardeşlerimiz” temalı finali. Oray’ın videosunu sadece 70 kişi izledi sonra da kaldırıldı. Köln’deki akıl hocasına zina yapabilmek için yalan söyledi. Ona güvenip eşyalı evini veren adama hem kira ödemedi hem de evdeki televizyonu satmaya kalktı. Karısının parasını çalıp onu çok zor durumda bıraktı. Harama el sürdü, koruması öğütlenen bedenine alkol ve uyuşturucu soktu. Öldürmek dışında (ki hayvan öldürüyorlar ama bu İslam’a göre suç değil) tüm günahları işleyen Oray’ın finalde cemaati tarafından affedilip yardım görmesi bana fazla iyimser ve pozitif ayrımcılık gibi geldi.
Mehmet Akif Büyükatalay’ın final sahnesi olarak yazdığı “biz Müslümanların bizden başka dostu yoktur, herkes hata yapar, İslam yeni başlangıçların dinidir” monoloğu bende “filmin geri kalanıyla uyumsuz, kafası karışık bir söylem” izlenimi uyandırmıştı ancak internette biraz araştırma yaptıktan sonra Deutsche Welle’den Jülide Danışman’a konuşan* yönetmenin “Yeni kuşak Alman sinemasından çalışmaların yer aldığı programda göçmen kökenli yönetmenlerin isimleri bulunmasına rağmen sektörde “istenen ilerleme” henüz sağlanmadı. Berlinale Alman sinemasındaki durumu temsil etmiyor. Ben kişisel olarak Türklerle, Müslümanlarla ilgili bir film yapabildim ama Goethe‘nin biyografisini çekmek isteseydim ne olurdu? ‘Siz Türksünüz, NSU veya namus cinayeti üzerine bir film yapsanız daha iyi olur’ derlerdi herhalde” şeklinde ifadeler kullandığını gördüm ve dininin anavatanına neler yaptığından habersiz, Avrupa’da, özgürlükler içinde yaşarken, istediği kadar hata yapma lüksüne sahipken dini idealize eden tipik bir gurbetçinin sinema ile “bir şeyleri temize çekme çalışması” olarak yorumlamaya başladım filmi ve korkarım ki benim için Hababam Sınıfı Yeniden kadar değeri kalmadı.
Kaynak: https://www.dw.com/tr/almanyalı-müslüman-gencin-kimlik-arayışı-berlinalede/a-47508059
