“NO” filmine kaynaklık eden Antonio Skármeta imzalı “Gökkuşağı Günleri” adlı roman Kırmızı Kedi Yayınevi etiketiyle raflardaki yerini aldı.
Şili’li yönetmen Pablo Larraín’in diktatör Pinochet dönemini anlattığı üçlemesinin Tony Manero (2008) ve Post Mortem’den (2010) sonraki halkası olan No (2012) Pinochet’nin 15 yıllık kanlı diktasının ardından 1988’de referandumla devrilmesi sürecini, ‘hayır kampanyası’nın yaratıcısı René Saavedra’nın (Gael García Bernal) gözünden anlatıyor. Film, Antonio Skármeta ve Pedro Peirano‘nun birlikte yazdıkları ‘El Plebiscito’ oyunundan perdeye aktarılmış.
Ercan Dalkılıç
Gael Garcia Bernal’in başarıyla canlandırdığı, kendisine Pinochet’e karşı yürütülecek olan ‘hayır kampanyası’ teklif edilmeden önce apolitik biri olan reklâmcı René Saavedra, bu süreç içinde siyasi bir aydınlanma yaşayacak ve ülkesini özgürlüğe kavuşturacak hareketin önemli figürlerinden biri haline gelecektir…
No, bana tek bir karakteri takip eden izleği, olay örgülemesi ve atmosferi bakımından yine sancılı bir seçim sürecini konu edinen Milk’i fazlasıyla anımsattı. Hatırlanacağı üzere, yönetmenliğini önde gelen bağımsız sinemacılardan Gus Van Sant’in üstlendiği Milk (2008) de merkezine tek bir karakteri; 70’lerin önemli bir siyasi figürü olan eşcinsel hakları savunucusu Harvey Milk’i alıyor, onun üç denemeden sonra San Francisco şehir konseyine girişini hayli etkili bir dille aktarıyordu.
No, biçim açısından hayli ayrıksı bir deneme; Larraín, seyirciye dönemin atmosferini daha iyi hissettirmek adına filmde yer yer U-matic (1980’lerin TV tekniği) kullanmış. Bir nevi yabancılaştırma efekti işlevi gören bu tercih, hem o zamanki görsel ve işitsel manipülasyonu deşifre etmiş, hem de kattığı enerji ile gerçeklik duygusunun çıtasını hayli yükseğe çıkartmış.
Şili halkı 1973’te Allende’yi kanlı bir darbe ile devirerek iktidara gelen ve 90’a değin ülkeyi postalla yöneten katil Pinochet’yi kan dökmeden, sadece seçimlerde oy kullanmak suretiyle yıkmayı başarmıştı. No‘nun, bu karanlık dönemden çıkışın hikayesini, türdeşlerinin (diktatörlük dönemlerini anlatan diğer filmlerin) aksine ağır bir drama olarak değil de; iyimser bir hava içinde, ajite etmeden ve hafif komedi ile harmanlayarak işlemesi yarına dair umutlu, ‘aktivist’ bir filmle karşı karşıya olduğumuzun bir göstergesi aslında. En büyük dileğimiz, bir gün ülkemizde de 80 darbesi hakkında bu tip filmler yapılması.
No
Yönetmen: Pablo Larraín
Senaryo: Antonio Skármeta, Pedro Peirano (oyun)
Oyuncular: Gael García Bernal, Alfredo Castro, Antonia Zegers
Yapım: 2012 / ABD-Şili-Fransa / 118 dk.
