Uzak doğu sinema tarihinde çöplerin altına gömülmüş filmlere ışık tutmaya kaldığımız yerden devam ediyoruz. Bu hafta kir pas demeden gün ışığına çıkardığımız filmin adı Yak Wat Jang vs Jumborg Ace ya da Yak Wat Jang and Jumborg Ace ya da İtalyancasıyla Gli Uomini di Marte, Fransızcasıyla Les’Hommes d’une Autre Planete, İngilizcesiyle Mars Men ve resmi olarak Türkçesiyle Mars Adam. Yanlış duymadınız resmi olarak Mars Adam ismiyle gösterime girmiş bu filmi sinemada izleme şansına sahip olan 70-80’ler gençliğinden bir daha haber alınamadı. Aranızda olup da hâlâ saklanan var ise lütfen ortaya çıksın artık. Tehlike geçti cancağızlarım…
Tuğba Keleş
Yak Wat Jang vs Jumborg Ace, Japon Tsuburaya Prodüksiyon Şirketi ile Taylandlı Chaiyo Prodüksiyon Şirketi’nin ortak projesi. 1974 yılında çekilmiş olan filmin en önemli özelliği, isminden de anlaşılacağı gibi Japon sineması ile Tayland sinemasının iki dev süper kahramanını bir araya getirmiş olması.
Jumborg Ace (Janbôgu Êsu), 1973 yılında Japon televizyonu için 50 bölüm halinde çekilmiş olan Ultraman’e benzerliğiyle bilinen dev bir süper kahraman. Televizyon filmlerinin yanında tamamen Japon yapımı olan aynı isimde uzun metrajlı bir film de çekilmiş Jumborg Ace için. Hemen bir yıl sonra da Yak Wat Jang vs Jumborg Ace gelmiş. Jumborg Ace’in orijinal filmini seyretmemekle birlikte, söylenenlere göre zamanı geldiğinde kol saatiyle harekete geçerek içindeki jetiyle devasa Jumborg’a dönüşen insan kahraman, Yak Wat Jang’da ise arabadan dönüşüyor ki, hangisinin doğru olduğu konusunda aklımda soru işaretleri kalmadı değil. Ace’in silahları arasında belki de en güzeli, karnındaki bir bölmede sakladığı ve yeri geldiğinde tepsiden alır gibi karnından çıkarıp eline aldığı kılıcı. Hem doğruluk yolunda hem de elinde kılıcıyla, (tenekeden giysisini hiç saymıyorum bile) bir modern zaman şövalyesi gibi ortalıklarda (binalar arasında) salınan Jumborg Ace, çocukların ve genç kızların biricik kahramanı olmamış boşuna (Hedefinden şaşmış tespit).
Gelelim filmin diğer süper dev kahramanı Yak Wat Jang’a. Tanrı ikonası benzeri taş bir heykelcikten canlanan kahraman Yak Wat Jang, Giant olarak aleme nam salmış, bu filmden daha önce çekilmiş Tah Tien adında başka bir Tayland filminde boy göstererek ünlü olmuş bir karakter. Karakterin tutulmasının en önemli nedeninin geleneksel özellikler taşıması olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır sanırım.
İşte uyanık prodüktörler, her iki kahramanın kaymağını yemek için doğru zamanı kollamış olmalılar ki, bu filmi doğru zamanda çekmeyi başarmışlar. Yalnız filmin, özellikle Taylandlı seyirci için yapıldığını belirtelim ki film Japonya’da hiç gösterime sokulmamış.
Okuyucuya karşı verdiğim sınavın ilk bölümünü geçtiysem, ikinci bölümde daha bir ter dökeceğimi bildiğimi sizin de bilmenizi isterim. Çünkü filmin konusundan seçmeli soruların çıkacağı bu bölüm hakkında pek fikrim yok. Neden? Çünkü filmi Tayland dilinde ve altyazısız seyrettim ki, ses odaklı seyirci olmanın ötesine geçmek için ara sıra sesi kapatıp film seyretmenin, oyunculukları kontrol etmek açısından önemli olduğunu düşünüyorum (Tamamen şu an uydurduğum bu saçmalığa aman siz kulak vermeyin!). Öte yandan filmin orijinal bir konusu olmadığı aşikâr olduğundan, ilk yarısında Jumborg Ace’in hayatından kesitler sunulduğu, ikinci yarısında filmin en başında Turist Ömer’in Efes Harabeleri’nde gezmesi gibi Taylandlı iki bilimcinin Tayland’ın tarihi yerlerinde ellerinde tuhaf bir cihazla gezmeleri ve filmin ikinci yarısında ortaya çıkarılan Giant göz önüne alındığında, altyazı olmadan seyretmenin pek bir kayıp olmadığını da söylemek gerekir. Filmin ortalarına kadar binbir çeşit dev yaratıkla dövüşen Jumborg Ace’e, Giant da katılır ki, düşmana karşı yapılan bu birlik, kısa sürede olumlu sonuçlar verecek ve dünyamız bir kere daha uzaylı kötü canavarlardan alnının akıyla kurtulacaktır.
Jumborg Ace ve başka bir Jumborg karakteri 9
Ben aslında filmle ilgili serbest düşünce dolaşımı yapmak istiyorum biraz. Misal Japonların devasa süper kahramanları sevmelerinin sebebi tam olarak ne? Sevgilerinin temelini bir çeşit kukla tiyatrosu olarak adlandırabileceğimiz 17. yy’da ortaya çıkmış Bunraku Tiyatrosu’na bağlayabilir miyiz? Sebebi için, II. Cihan Harbi sonrası yaşadıkları travmayı gösterebilir miyiz? İnsanlığın kurtuluşunun devasa kahramanlarda olacağına inanacak en son halkın Japonlar olmasını düşünmeme rağmen, yine de söz konusu kahramanların onların hayal dünyalarından çıkması tuhaf değil mi? Bu sorulara henüz tam bir yanıtım yok. Ama İçindeki çocuğu henüz büyütmeyi başaramamış koca oğlanların, kendilerini eğlendirmek amacıyla oyuncaklarıyla oynadıkları, bu arada da ortaya bir film çıkardıkları gibi saftorik bir hisse beni iten bu türü dikkate değer görmeyenler utansın. Ayrıca bizim neden bir devasa süper kahraman ya da canavar filmimiz yok? Hemen kollar sıvana, bir Sultanahmet maketi yapmak üzere gerekli hazırlıklar yapıla, marş marş!
JAK WAT JANG-MARS MEN-MARS ADAM
Yönetmen: Chen Hun-Ming
Senaryo: Jack Lin
Oyuncular: Wen Chang-Lung, Yeh Hsiao-I, Fang Mien
1974, Japonya-Tayland, 90 dk.
İlk yayınlanış tarihi 15.03.1012.
