Pamuk Prenses’teki cadının, cüceler marifetiyle uçurumdan yuvarlanmasının üzerinden yetmiş yılı aşkın zaman geçti. Bambi’nin annesini kaybetmesinin çocuklar üzerindeki etkisinin, zamanında çokça tartışıldığı söylenir; oysa son Disney prensesinin ayıya dönüşen ebeveyninin taşıdığı şiddet potansiyeli gündeme getirilmedi bile.
Tuncer Çetinkaya
Geçmişte Çelik Blek’in Kırmızı Urbalılar’la veya Yüzbaşı Tommiks’in Binbir Surat’la mücadelesinin çocuk psikolojisine yansımalarına dair akademik çalışmalara rastlansa da, özellikle bilgisayar oyunlarının yaygınlaşması, tüm bu tartışmaları naif kılmaktan öteye gidemedi.
PARANORMAN’DAN SONRA
19 Ekim’de vizyona giren Paranorman, benzer bir kırılmanın animasyon sinemasında da gözle görünür hale geldiğini kanıtlar nitelikte görünüyor. Ölülerin ruhlarıyla iletişime geçebilen küçük bir çocuğun öyküsünü konu alan film, kahramanımızın yaşadığı kasabayı zombilerin basmasıyla yeni bir boyut kazanıyor ve olay örgüsü hayaletler ve cadıları da içine alarak sürüyordu.
İki hafta sonra gerçekleşecek gösterimini bekleyen Otel Transilvanya ise Gendy Tartakovsky imzasını taşıyor. Adından da anlaşılacağı üzere, gotik korkunun köklerine doğru bir yolculuğa çıkacağımız yapımda, bu kez insanlar tarafından rahatsız edilmemek için otel işletmeciliğine soyunan ve mekânına Kurtadam, Mumya, Frankenstein ve karısını davet eden Dracula’nın serüvenlerine tanık olacağız.
Popüler çizgi dizi Monster High’ın ucube kız ve oğlanlarının TV, bilgisayar, moda ve oyuncak sektöründeki atılımlarının ilham kaynağı olduğunu varsayabileceğimiz bu yönelimin son halkalarından biri de Frankenweenie.
BURTON: TİTRE VE KENDİNE GEL!
Kariyeri 80’lerin sonlarıyla birlikte yükselişe geçen ve günümüzde de Hollywood’un en yaratıcı yönetmenleri arasında sayılan Tim Burton, 2000’lerde – Big Fish‘i ayırarak- belirgin bir düşüş yaşamaya başlamıştı. Muazzam bütçesine karşın izleyiciye keyif vermeyen Alice in Wonderland bir yana, gotik ile pop art dayanışmasından doğan; ancak daha çok kitsch estetiğine yaslanan Dark Shadows ile tehlike sinyalleri veren yönetmen, belki de en doğru zamanda “özüne dönmeye” karar verdi.
Burton, henüz 26 yaşındayken Disney Stüdyoları için 29 dakikalık kısa bir filme imza atmıştı. Hayatta en değer verdiği varlık olan köpeğinin ölümünü kabullenemeyen bir çocuğun, onu yeniden dünyaya getirme çabalarının anlatıldığı Frankenweenie, içerdiği Frankenstein göndermeleriyle yapımcılarını ürkütmüş ve “korkutucu” olduğu gerekçesiyle hasıraltı edilmişti. Senaryosunda imzası bulunan animasyon klasiği Noel Gecesi Kâbusu‘nun (1993) öncülü olarak nitelendirilebilecek bu mütevazı eser, yönetmenin Disney’le yollarını ayırmasına neden olmuştu. Kaderin cilvesine bakınız ki, otuz yıl kadar önce gerçekleştirdiği proje sonucu kapı önüne konulan Burton’un o eserden yola çıkarak hazırladığı aynı adlı film, yine Disney imzası taşımakta!
GOTİK GÖNDERMELER
Yönetmenin özgün çizimlerine dayanan karakterlerin damgasını vurduğu; Winona Ryder, Martin Short, Catherine O’Hara ve Martin Landau’lu seslendirme kadrosuyla Frankenweenie, ana karakterin bir çocuk olduğu siyah-beyaz ve üç boyutlu stop motion bir filmde ölüm temasına eğilmesiyle dikkat çekiyor. Benzer durumların pek çok Disney filminde varolduğunun altını çizen Burton, gotik edebiyatına bolca gönderme yaptığı filminin kendi çocukluğundan izler taşıdığını söylemeyi de ihmal etmiyor. Yine de kendinizi ve çocuğunuzu Tim Burton’un güvenli kollarına (!) ve yaratıcı hayal dünyasına emanet etmeden önce ‘korku, şiddet ve çocuk’ denkleminin animasyonda bundan sonra varabileceği noktayı gözden geçirmeyi ihmal etmeyin!
