Pixar‘ın en bilimsel ve en komik animasyonu olarak anılmaya aday Ters Yüz vizyonda. Sevimli Canavarlar (Monsters, Inc.) ile tanıştığımız, Yukarı Bak (Up) ile yetişkin animasyonu kavramını genişleten ve Oscar kazanan Pete Docter projenin başındaki isim.
Serkan Çellik
Neşe, üzüntü, öfke, korku ve iğrenme. Her sağlıklı insanda bulunan duygular, dünyaya geldiğimiz andan itibaren tepkilerimizi belirleyen ruh halleri. Ters Yüz izleyiciyi küçük kız Riley’nin zihnine sokuyor ve bu beş duyguyu birer karakter olarak karşımıza çıkarıp, olaylar karşısında nasıl kontrolü ele geçirdiklerini sergiliyor.
Ters Yüz ilk anda yaratıcılığı ile dikkat çeken filmlerden. Sevimli ve komik karakterlere çabucak ısınıp ne yapsalar gülmeye başlıyorsunuz. Bir çok izleyici için belki bu kadarı bile yeterli; rengarenk, hareketli bir dünya. Onu diğerlerinden ayıransa bilimsel referansları. Bir bebeğin ilk sebze görüşü, maskaralıklarının kaynağı, çekirdek anıların nasıl oluştuğu, uykuda gün içinde edinilen verilerin yeniden düzenlenişi gibi bilgiler başarıyla görselleştirilmiş.
Filmin tamamına yakını bir insanın beyninde geçiyor. Yeni doğduğu günlerle on bir yaşındaki hali arasında olanlar hızla aktarılıp ana öykünün geçtiği zamana ulaşılıyor. Riley’nin 11-12 yaşları arasında yaşadığı travmanın onu nasıl dönüştürdüğü, genellersek hayatta yaşadıklarımızın bizi nasıl biz yaptığı üzerine bir film bu. Her duygunun ayrı rengi var. Mutlu anılar sarı, hüzünlüler mavi, öfkeliler kırmızı gibi. Olaylar yaşandıkça anılar birikiyor; kimi çekirdek anı olarak kişiliğimizi belirliyor, kimi derinlere gömülüp unutuluyor.
Senaryonun en büyük başarısı, onca cümbüşün arasında büyüme hikayesi anlatabilmesi. Riley çocukken anıları tek bir duyguyla (tek renkle) ifade edilebilirken; büyüdükçe maviler sarılara, kırmızılar yeşillere karışıyor. Nasılsın sorusunun büyüdükçe daha zor cevaplanır oluşu gibi, düzenin siyah ve beyazdan çok grinin tonları üzerinden ilerleyişi gibi.
Filmde bana en çok dokunan an Maskaralık Adası’nın yıkılışı oldu. Küçük çocuklarla vakit geçirenler bilir; türlü şebeklik yapar, izleyicilerini eğlendirirler. Süperego gelişmemiştir, utanma duygusu öğrenilmemiştir. Riley’nin büyümeye ilk adım attığı o an, zihnindeki Maskaralık Adası geri gelmeyecek şekilde parçalanıyor. Alkol etkisinde çok çok azı tekrarlansa da, bir daha asla ruhunun o parçasını bulamıyor insan. Bunun gibi bir çok sahne var Ters Yüz’de. İnsana dokunan ve yaşadıklarını düşündüren. Öyle ya da böyle görülmesi gerek yani bu filmin, söylemindeki hoş olmayan bazı noktalara rağmen.
Ters Yüz (Inside Out)
Yönetmen: Pete Docter, Ronaldo Del Carmen
Senaryo: Pete Docter, Ronaldo Del Carmen, Meg LeFauve, Josh Cooley
Oyuncular: Amy Poehler, Phyllis Smith, Richard Kind
2015 / ABD / 94 dk.
Ters Yüz (Inside Out)
