Ev Sineması köşesinde bu hafta Oscar’lı animasyon Karlar Ülkesi, Soner Yalçın’ın Sivas Katliamını hatırlattığı Menekşe’den Önce, Tuna Kiremitçi romanından uyarlanan Bu İşte Bir Yalnızlık Var ve geçtiğimiz yılın en iyi belgesellerinden Meydan var.
Serkan Çellik
KARLAR ÜLKESİ
En İyi Animasyon ve Orijinal Şarkı dallarında 86. Oscar ödül töreninden galip ayrılan Karlar Ülkesi, kadın başkarakterli animasyon furyasının Disney cephesi. Özel bir yetenekle doğan, dokunduğu her şeyi dondurup kara ve buza hükmedebilen Elsa; oynadığı kardeşini yaralayınca suçluluk duygusu ve ebeveyn baskısı sonucu içine kapanıp, yaşamını dedikodu çıkmasın diye kapıları halka kapatılan sarayda tek başına geçirir. Anne babaları vefat edip yaşları da büyüyünce, ufak kardeş Anna bir davet düzenleyerek krallığın kapısını yeniden açmaya karar verir. Ancak işler yolunda gitmez.
Karlar Ülkesi ilham verici bir öyküyü animasyon teknolojisinin zirvesinden anlatıyor. Aşk, yalnızlık, akrabalık ilişkileri, hayaller ve farklı olmak üzerine taptaze bir senaryo yazılmış. Yan karakterler güçlü, hem çocukları oyalayacak hem büyükleri duygulandıracak onlarca an mevcut. Kurmacada kısır döngüyü kıramayan Hollywood’un animasyon konusunda hala bu kadar lezzetli işler çıkarabildiğini görmek sevindirici.
Özel Seçenekler: Oscar adayı, altı dakikalık 2013 yapımı animasyon film Git Ata Bin! (Get a Horse) diskin sürprizi. Ayrıca Türkçe dublaj ve altyazı seçenekleri mevcut.
Karlar Ülkesi (Frozen)
Yönetmen: Chris Buck, Jennifer Lee
Oyuncular: Kristen Bell, Josh Gad, Idina Menzel
2013 / ABD / 102 dk.
Şirket: Tiglon (Disney)
Karlar Ülkesi (Frozen)
MENEKŞE’DEN ÖNCE
Gazeteci-yazar Soner Yalçın’ın projesi Menekşe’den Önce, Sivas katliamında yaşananlar üzerine yapılmış söyleşilerden oluşuyor. Belgeselin çıkış noktası, 12 yaşındaki ağabeyi Koray ve 15 yaşındaki ablası Menekşe’yi doğmadan kaybeden Menekşe Kaya. Lütfiye Aydın’ın Gri Gül kitabını okuyan genç kız, yaratılan mizansenle imza gününde yazarla tanışıp yaşananları dinlemeye başlıyor, elbette biz de onunla birlikte anlatılanlara kulak kesiliyoruz. Güvenlik güçlerinin sekiz saat müdahalesiz izlediği belirtilen katliamı olaydan sağ salim kurtulan Pir Sultan Abdal Derneği genel başkanı Murtaza Demir, dernek üyesi Ali Balkız, tiyatrocu-yazar Serdar Doğan ve öğretim görevlisi Neval Ogan Balkız gibi isimler birinci ağızdan anlatıyor.
Tekbir sesleriyle, “yakın” çığlıklarıyla dolu; Madımak Oteli önünde toplanan kalabalıktan birinin çektiği görüntülerin kullanıldığı açılış kan dondurucu. Şuursuzca gülen, ıslık çalan ve ölüm çığırtkanlığı yapan insanların konuşmaları cahillerin neler yapabileceklerini anımsatması açısından önemli. Bu bölümün ardından yaklaşık otuz beş dakika boyunca tanıklar olay anında yaşadıklarını anlatıyor. Kırk sekizinci dakikaya kadar olayın ardından yaşanan post travmatik stres bozukluklarından bahsediliyor ve ardından Soner Yalçın 2 Temmuz 2010’da yapılan eylemleri ve acılı ailelerin feryatlarını sunuyor.
Bu şekilde dakika dakika neler olduğundan bahsetmemin sebebi şu: Menekşe’den Önce bilgilendirici değil hatırlatıcı bir belgesel. Katliamın nedenlerini, toplumun galeyana gelişinin sosyolojik temellerini ya da buna benzer herhangi bir bilimsel veriyi içeriğine dâhil etmiyor. Tek amacı bize yaşanan acıları anımsatmak. Kapanış jeneriğini saymazsak altmış dört dakika süren yapım, kalanların kaybedilenleri ne kadar özlediklerini anlatmalarını izletmek gibi tercihlerle kotarılmış ve aslında belgesel mantığından epey uzak.
Menekşe’den Önce; otuz beş insanımızın öldüğü katliamın sanıklarından tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılan on beşinin firar etmesi sonucu geçen süreçte, mahkemenin 13 Mart 2012’de zaman aşımı kararı verdiği bilgisiyle sonlanıyor.
Menekşe’den Önce
Yönetmen: Soner Yalçın
Oyuncular: Latife Aydın, Hüsne Kaya, Menekşe Kaya
2013 / Türkiye / 70 dk.
Şirket: Bir Film (M3)
Menekşe’den Önce
BU İŞTE BİR YALNIZLIK VAR
Eşinden ayrılan gitarist ve besteci Mehmet’in yaşamındaki tek güzel şey kızı Ezgi gibi görünmektedir. En yakın arkadaşları Ayşe ve Orhan ile aynı binada yaşayan bu orta yaşlı yalnız adamın kaderi, Orhan’ın ortadan kaybolmasıyla değişmeye başlar.
Tuna Kiremitçi’nin aynı adlı romanından sinema eleştirmeni Burak Göral tarafından uyarlanan senaryo, modern bir aşk hikâyesi anlatmayı deniyor. Ketche lakaplı reklam yönetmeni Hakan Kırvavaç daha önce Romantik Komedi’yi çekmişti. Özgü Namal, Engin Altan Düzyatan, Wilma Elles ve şarkıcı Atiye kadrodaki tanıdık yüzlerden bazıları.
Özel Seçenekler: Kamera arkası görüntüleri, fotoğraf galerisi ve fragman mevcut.
Bu İşte Bir Yalnızlık Var
Yönetmen: Hakan ‘Ketche’ Kırvavaç
Senaryo: Burak Göral
Oyuncular: Engin Altan Düzyatan, Özgü Namal, Wilma Elles, Atiye
Şirket: Tiglon (Fida Film)
Bu İşte Bir Yalnızlık Var
MEYDAN
!f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali’nin Aşk & Başka Bi’ Dünya bölümünde gösterilen, iki buçuk yıldır süren Mısır devrimi üzerine tarihe kalacak bir belge niteliğindeki Meydan, Başka Sinema Seçkisi’nin on numaralı diski olarak karşımızda. Halkın Tahrir Meydanı’nda yaptığı ilk gösterilerden Mübarek‘i devirmesine, Müslüman Kardeşler’in politik oyunlarla Mursi‘yi başa geçirmesinden ülkenin bugün geldiği noktaya tüm yaşananları; olayların içinden gerçek görüntüler ve dinamik bir kurguyla perdeye yansıtan film, devrim ruhunu meydandaki insanların ışık saçan gözlerinden içinize işletiyor. 2014 En İyi Belgesel kategorisinde Oscar adayı olmuş, Sundance ve Toronto’da seyirci ödülleri almış; herkesin görmesi gereken hızlandırılmış bir tarih dersi, doğru söyleyen bir haber bülteni ve belgesel sinemanın nasıl olması gerektiğini hatırlatan unutulmaz bir yapım.
Özel Seçenekler: Türkçe karton kutu ve filmin fragmanı.
Meydan (Al Midan)
Yönetmen: Jehane Noujaim
Oyuncular: Ahmed Hassan, Khalid Abdalla, Magdy Ashour
2013 / Mısır-ABD / 108 dk.
Şirket: Bir Film
Meydan (Al Midan)