Yaşadığımız kenti tanımanın ve onun yıllarca geriye giden tarihi, kültürü hakkında bilgi sahibi olmak bir anlamda o kente karşı bir sorumluluk. Bazı belediyeler yayımladıkları kitaplarla adeta bu sorumluluğu hatırlatıyorlar. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi onlardan biri.
Ege Görgün (Landlord)
Ege Görgün (Landlord)Uzun zamandır nitelikli yayınlar hazırlayıp hemşehrilerine ve tarihe meraklı diğer okurlara sunan belediyeler hakkında bir şeyler yazmak istiyordum. Projeye yakından tanıdığım bu iki kentle başlama şansına sahip oldum. Elbette benim doğduğum ve büyüdüğüm şehir olduğu için Kocaeli (İzmit) azıcık torpille ilk sırayı aldı.
Kocaeli’yi (İzmit’i) tanıtan pek çok kitabım oldu bugüne kadar. İlkokul sıralarından edinmeye başladığım rehber kitaplardan, Avni Öztüre’in yazdığı kapsamlı İzmit kitaplarına kadar. Bugün bu kitapların çoğu nadir, bazısıysa hiç bulunmuyor. Bir de içinden sürpriz şekilde İzmit’le ilgili anekdotlar çıkan kitaplar var. Clare Sheridan’ın yazdığı Sade Türk Kahvesi onlardan biri. 1924-25 yılları arasında Türkiye’de bulunan Sheridan bir heykeltraş, ressam, yazar ve seyyah. Kitabın arka yazısında belirtildiği gibi belki de bir casus. Sheridan bakın İzmit’ten nasıl bahsediyor kitabında.
“Konstantinopol’den yola çıkıldıktan sonra, bir tam gün ve gece boyu Anadolu ovası geçilerek Ankara’ya ulaşılıyor. Yolculuğun ilk birkaç saatinde, İzmit Körfezi’nin Fransız Rivierasını andıran güzel sahili boyunca gidiliyor.
Körfezin sonunda tren yarım saatlik bir mola veriyor. Bu sürede insan, suyun kenarına inip, sonradan Yavuz adı verilmiş olan Goeben zırhlısını, az ileride, sığ suyun içinde atlı durumda yatarken görebilir. Goeben artık tamamıyla ıskartaya çıkmış durumda, yüzdürülmüyor bile.”
Bugün İzmit hakkındaki en güçlü imaj bir “sanayi kenti” olması. Oysa İzmit’in çok önemli bir tarihi var. Askeri tarihte olduğu kadar eğitim ve edebiyat tarihinde de. İstanbul’a yakınlığı sebebiyle İzmitli olmasalar da bu tarihlere mâl olan pek çok ünlü simanın İzmit’e yolu düşmüş, belli süreler Kocaeli il sınırları içinde yaşamışlardır.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi yayınladığı kitaplarla bu algı yetersizliğini ve bilgi eksikliğini gidermeye çalışıyor. Yaşasın Tarih başlığı altında yayımlana kitaplar Kocaeli sınırları içinde bulunan tarihi mekanları konu alıyor. Bu kitaplar şunlar: Canfedâ Kethuda Hatun Çeşmesi, Eskihisar Kalesi, Osman Hamdi Bey Müzesi, Pertev Mehmet Paşa Külliyesi, Üçtepeler Tümülüsleri, Yazlık Ilıcası, Orhan Camii ve Çoban Mustafa Paşa Külliyesi.
Kültür yayınları başlığı altında çıkan 
kitaplar ise daha çok kent kültürü ve tarihi üstüne yoğunlaşıyor. Mektepten Okula Talebeden Öğrenciye Eğitim Tarihimizden Kesitler kentin değil bir ülkenin tarihine ışık tutması ve zengin bir görsel arşivi gözler önüne sermesi açısından önemli. Ali Üzmez’in Milli Mücadelede Servetiye Cephesi İzmit’in Kurtuluş Savaşı’ndaki rolü hakkında ipuçları veriyor. Prof. Dr. Enver Konukçu imzalı Süleyman Paşa ise bizi Kocaeli’nin ilk Osmanlı yöneticisiyle tanıştırıyor. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e İzmit, Tarihi İzmit Kent Merkezi Geleneksel Konutları, Kocaeli Açıkhava Müzesi, gibi kitaplar da kentin tarihini yapılar üzerinden okumaya çalışan başka iki örnek.
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’nin yayımladığı kitapların sayısı elbette bu kadarla sınırlı değil. Biz yalnızca yayın politkası hakkında sizlere fikir verecek birkaç tanesini paylaşabiliyoruz. Bir de tavsiye: Kitaplar iyi güzel de, yaşadığınız kenti tarihini, kültürünü yaşayarak, görerek öğrenmek de önemli. Hadi, bu haftasonu bir değişiklik yapın ve kendinizi turist ilan edip şehrinizin tarihi eserlerini, müzelerini ziyaret edin.
