“Bugünkü ve dünkü kuşakların çoğu onun romanlarını okuyarak büyüdü.”
Bu cümleyi Aptullah Ziya Kozanoğlu‘nun her kitabının (çok eski baskılarında değil) başında bulunan tanıtım sayfasından aynen aldım. Öyle görünse de pek o kadar mübalağlı bir iddia değil bu. Babalarımızın zamanında yediden yetmişe herkes Kozanoğlu’nun Osmanlı paşalarının, padişahlarının, yiğitlerinin kahramanlıklarının anlatıldığı Büyük Türk Romanları’nı okuyordu. Ünlü Pardayan serisinin Türkiye’de çok tutmasından cesaret alan Ragıp Şevki Yeşim, Murat Sertoğlu, Turhan Tan, Feridun Fazıl Tülbentçi, Reşat Ekrem Koçu gibi bir kısım yazar dizi halinde yazdıkları tarihi romanlarla yeni bir ekol oluşturmuşlardı.
Ege Görgün (Landlord)
Aptullah (“Abdullah” da geçer) Ziya Kozanoğlu‘nun Kızıl Tuğ adlı kitabı üç dile çevrildi, ayrıca filme alındı. Barbaroslar adlı dört bölümlük çizgi romanın senaryosu da Kozanoğlu’na aittir. Cüneyt Arkın‘ı meşhur eden Malkoçoğlu da Kozanoğlu’nun elinden çıkmadır. Üzülerek belirteyim ki, yirmiden fazla çok satan kitap yazan ve cemiyet hayatının önemli simalarından olan Kozanoğlu hakında bilgi bulmak oldukça zor. Birçok ansiklopedi kendisine yer vermemiş bile .
* 16 Ocak 1906’da doğan Kozanoğlu’nun, romanlarındaki kahramanların özelliklerinin çoğuna sahip olduğu söylenir. Hakkında kesin olarak söyleyebileceğimiz gerçek bir maceraperest olduğudur. Bastıramadığı maceraperest duyguları romanlarında açığa çıkmış ve kahramanlarını maceradan maceraya koşturmuştur.
* Kozanoğlu’nun kitaplarından ders kitaplarından öğrenemeyeceğiniz birçok tarihi bilgiyi öğrenebilirsiniz. Ders kitabını not zoruyla okumak durumundasınızdır, ama Kozanoğlu sizi alır, o günlere götürür. Siz hiç sıkılmadan sayfaları yutarken, Türk tarihini hatmetmiş, Kozanoğlu’nun satıraralannda ve dipnotlarında sezdirmeden verdiği bilgiler dimağınıza yerleşmiştir. Macera dozunu yüksek tutsa da Kozanoğlu tarihsel gerçeklerden hiç uzaklaşmaz.
* Rivayete göre Kozanoğlu kitaplarını yazmadan önce maceranın geçeceği bölgeleri bir bir dolaşırmış. Ancak kitabında yaptığı tasvirleri gerçeğiyle karşılaştırmayı denersiniz, bu söylenenin bir rivayetten ibaret olmadığını görürsünüz.Kozanoğlu’nun yaptığı işe gösterdiği saygı her türlü övgüyü hakediyor. “Bir roman yazmak için en azından yüz kitap okurum,” demiş Kozanoğlu. “Bilgisiz, yalnız hayal gücüyle yazar olunmaz.”
* Türkiye’de tarihi roman yazıyorsanız, hele bu romanlarda Osmanlılar’ın kahramanlıklarından söz ediyorsanız malum politik görüşe sahip diye damgalanırsınız. Yazdıklarının konusuna bakıldığında insanın kafasında Kozanoğlu için de böyle bir düşünce 
oluşması doğal. Ama romanlarını okuyunca dürüstlükten, mertlikten ödün vermeyen kahramanlarının kimi zaman alkole, kimi zaman kadına düşkün olduğunu görüyoruz. Nitekim yazarın Milliyet gazetesinde tefrika edilen “Arena Kraliçesi” adlı kitabı okurun büyük tepkisini çekmişti. Okuyucular Kozanoğlu’nu, düşük ahlaklı Teodara’yı anlatırken gençlere ahlaksız kadınlardan örnekler vermekle suçlarnışlardı. Kozanoğlu şu cevabı verdi:
“Kırk yıllık yazarlık hayatımda tuttuğum yol şudur:
1) Kitaplarımı öncelikle aranır, sıkılmadan okunur, herkesin anlayabileceği biçimde yazmak.
2) Kuru bir övünme yerine – diğer milletlerin de onurlarıyla oynamadan
– tarihteki başarı ve başarısızlıklarımızın içyüzünü açıklamak.”
* Kozanooğlu, 4. Murat’ın kadınlara pek düşkün olmadığını Dağlar Delisi adlı kitabında açık açık belirtmiştir. Üstelik Kozanoğlu’nun yaptığı ahkam kesmek değildir. Yalnızca Evliya Çelebi’den bir alıntı yapmış, bunu dipnot düşmüştür: “Padişah Hazretlerinin mizac-ı latifleri taife-i nisadan hoşlanmamakla…”
Aptullah Ziya Kozanoğlu (1906 – 1966)
İstanbul’da doğdu ve öldü. Babasının adı Aptullah Osman’dır. Fransızca bilen Kozanoğlu, Nişantaşı ittihad-i Terakki Mektebi’nde, Gazi Osman Paşa Ortaokulu’nda ve Kabataş Lisesi’de okudu. Güzel Sanatlar Akademisi Mimarlık Bölümü’nü ve Yüksek Mühendislik Mektebi’ni bitirdi(1929). Adana’da fenişleri müdürlüğünde çalıştı, Milli Eğitim Bakanlığı başmimarı oldu. İnşaat müteahhitliği yaptı. Beşiktaş Jimnastik Kulübü başkanı oldu (1940 – 1950). Resim de yapardı, kitaplarının kapaklarının tasarımı da kendisine aitti. Ayrıca kitap koleksiyoncusuydu. (Bu biyografi Tahsin Demiray tarafından yazılmıştır.)
Eserleri:
Kızıl Tuğ
Türk Korsanları
Kızıl Kadırga
Gültekin
Fatih Feneri
Seyit Ali Reis
Sencivanoğlu
Atlı Han
Savcı Bey
Sarı Benizli Adam
Kolsuz Kahraman
Battal Gazi
Malkoçoğlu
Dağlar Delisi
Hilal ve Haç
Kozanoğlu
Patronalılar
Arena Kraliçesi
Kubilay Han’ın Gelini
Tavşanbaşı
Tokat
Karakoldaki Ayna
