Dünyanın başına gelmiş en kötü şeyi hayal etmeye çalışın… Sonra bunun ABD’nin başına geldiğini düşünün. George Bush işte böyle bir şeydi. 2010 yapımı Dürüst Oyun (Fair Game) bunu bir kez daha hatırlatıyor bize.
9 Eylül 2001 saldırısının ardındaki komplo teorileri konusunda ne düşünürseniz düşünün; Bush yönetiminin bu olayın sonuçlarını kendi çıkarları doğrultusunda kullandığını, halkının yaşadığı derin travmayı suistimal ettiği ve bu sebeple her türlü manipulasyonu yaptığını inkâr edemezseniz. İnkâr edemezsiniz, çünkü Bush bile çıkıp milyonların önünde özür diledi: Irak’ta nükleer silah geliştirildiği konusunda yanılmışız!
Büyük sonuçlar doğuran bu “küçük” hatanın ilk kurbanlarından biri ise CIA ajanı Valerie Plame ile eskiden Gabon’da elçilik ve Afrika konusunda Clinton’a danışmanlık yapmış eşi Joseph C. Wilson’du. Bu gerçek olayın birebir canlandırıldığı Dürüst Oyun olay hakkında tüm ayrıntıları sürükleyici bir hikaye formatında dikkatimize sunuyor.
Irak’ın Afrika’dan nükleer silah yapımında kullanılan maddeler ithal ettiği duyumu alınmıştır. Joseph C. Wilson, Afrika’yı iyi tanıdığı için bu konuyu araştırmak üzere Nijer’e gönderilir. (2002) Neticede Wilson tecrübeli bir gizli ajan olan Valerie Plame’in eşi ve daha önce CIA’e katkıları olmuş biridir. Tehlikeli görevlerle yurtdışına çıkan Valerie’nin ajan olduğunu bir tek o bilmektedir. Wilson görevi tamamlar ve nükleer ticaretle ilgili bir bulguya rastlamadığını rapor eder. CIA’nin genel görüşü de bu yöndedir. Ancak Beyaz Saray bu sonuçtan memnun değildir. Bush, yalnızca bir kişinin paranoyak görüşlerinden yola çıkarak ve Wilson’un raporunu hiçe sayarak Irak’ın Nijer’den nükleer hammadde aldığını açıklar. Zaten Irak’ta nükleer tesisilerin varlığı da tespit edilmiştir. (Ki bu da külliyen yalandır.)
Beyaz Saray’ın yalanlarına katlamayan Wilson gerçeklerin açığa çıkması için New York Times’e Afrika’da Bulamadığım Şey başlıklı bir makale yazar. (2003) Beyaz Saray kurmaylarının tepkisi çok sert olur, kendilerine yakın gazetecilere karalama kampanyası başlatmaları emrini verirler. Bunu yaparken Valerie’nin gizli bir ajan olduğu gerçeğini dillendirmekten geri durmazlar. Bu komplonun başındaki kişi başkan ve başkan yardımcısının danışmanı ise Scooter Libby‘dir. Wilson, gizli bir ajanın kimliğini açıklayarak bir devlet sırrını ifşa edenlere karşı savaş açar. Televizyonda, gazete ve dergi röportalalarında, üniversite sempozyumlarında gerçekleri anlatır. Plame ise kimliği açığa çıktığı için askıya alınmıştır.
Filmde, vatanseverliklerinden sual olunmayacak çiftin yaşadıkları zorluklar anlatılıyor. Duygusal, ailevi, sosyal ve hayatları ciddi biçimde sekteye uğruyor. Ailenin tek düşmanı devlet de değil. Bir de yandaş-yalaka gazeteciler var. Mesela şovenist bir gazeteci kadın, Wilson bir restoranda potansiyel iş ortaklarıyla toplantı yaparken araya girip onu vatanhaini olmakla suçluyor.
Dürüst Oyun’un başrol oyuncusu Sean Penn’in tek şartı varmış bu filmde oynamak için. Olayın gerçek kahramanlarının senaryoyu beğenip onaylaması. Plame filmin gerçekleri çok iyi yansıttığını, CIA ile ilgili sahnelerde en ufak ayrıntya bile dikkat edildiğini ifade ediyor.
Belki popüler sinemanın gerkelerini yerine getiren eğlencelik bir film değil Dürüst Oyun. Sinemalarımızda gösterime girmemesinin sebebi de bu sanırım. İnsanın farkındalığını artıran, siyasi algısını berraklaştıran böylesine bir filmin vizyonda yer bulamamasının kabahati kimde acaba? Peki bundan en çok zarar görecek olan ..?
Scooter Libby 2007’de devlet sırrını ifşa etmekten suçlu bulunup, 30 ay hapis, 250 bin dolar tazminat, iki yıl gözetim ve 400 saat toplum hizmeti görme cezasına çarptırıldı. Libby’nin hapis cezası Bush tarafından kaldırdı.
Dürüst Oyun
Fair Game
Yön: Doug Liman
Oyn: Sean Penn. Naomi Watts
2010
