Yaptığım naçizane gözlemlere göre kung fu filmleri ikiye ayrılıyor: Birinci tür, ‘Allah ne verdiyse’ tekniğiyle “Buyrun, girişin!” diyen filmler; ikinci tür ise belirli tekniklere odaklanarak, seyircisini bir nevi öğrenci yerine koyup bilgilendiren filmler. Birinci tür filmlerin sıradan insanoğlunda “benim de potansiyelim var” sanrısı yaratma tehlikesi varken (hangimiz ilk tekmesini böyle bir filmin ardından sallamamıştır ki?), ikinci tür filmler, dövüş sanatlarının göründüğü kadar kolay olmadığının, tam anlamıyla özverili çalışmalar neticesinde yüksek seviyelere ulaşmanın mümkün olduğunun göstergesi. İşte Hong Xi Guan (Executioners From Shaolin) tam da ikinci türden bir film.
Tuğba Keleş
1977 tarihli filmin yönetmeni, uzun yıllar Chang Cheh ile çalışan, efsane dövüş koreografı Lau Kar-Leung’tan başkası değil. Tarihsel gerçeklerden yola çıkarak, yok edilen Shaolin Tapınağı’nın intikamının alınmasını anlatan film, zaten Shaolin temasının bizzat Lau Kar-Leung’un başının altından çıkmış olması dolayısıyla ilk elden tadından yenmez bir seyirlik sunuyor. Kung fu’nun beş hayvan stilinden ikisinin, kaplan ve turna stillerinin en güzel icra edilişlerinden birini bulduğumuz Executioners From Shaolin’in bir diğer önemli özelliği de kung fu filmlerinin fantastik karakteri Pai Mei’yi (Beyaz Kaş ya da Beyaz Lotus olarak da bilinir) bünyesinde barındırması. Kötüler kötüsü Lo Lieh tarafından canlandırılan Pai Mei’nin görüntüsünden daha fantastik olan yeteneğini usturuplu bir şekilde nasıl tarif edeceğimi henüz kestiremediğim için biraz filmin tarihi gerçeklerle bağlantısından ve diğer oyuncularından dem vurarak zaman kazanayım.
Senaryosunun, adını ezberleme yolunda hızla ilerlediğimiz Ni Kuang’a ait olan filmin oyuncu kadrosunda Lo Lieh haricinde, kaplan tekniğinde döktüren Chen Kuan Tai, turna tekniğinde süzülen Lily Li ve her iki tekniğin birleşimini icra ederek kötülüğe son noktayı koyan Wong Yue’nin yanı sıra, kısa bir rolle filmin başlarında seyirciye selam çakan yönetmenin üvey kardeşi, bir başka efsane Gordon Liu var.
Gordon Liu, sinemaya hayatı boyunca Beyaz Kaş karakterine doyamamış olacak ki 1980 tarihli Clan of the White Lotus adlı filmde, arkadaşıyla birleştirdikleri kaplan-turna tekniği ile Beyaz Kaş’ı ortadan kaldıracak, ama bu eylemiyle Beyaz Kaş’ın kardeşi, bir kere daha Lo Lieh tarafından canlandırılan Beyaz Lotus’un gazabına uğrayacaktır. Film, her ne kadar Executioners from Shaolin’in devam filmi gibi gözükse de, ortak olan unsur, Shaolin Tapınağı’nın yerlebir edilmesi, Beyaz Kaş karakteri ve odaklanılan kaplan-turna tekniğinden başka bir şey değildir. Bu arada Kung fu sinemasına aşina olmayan, ama buna rağmen Quentin (Tarantino) ne yapsa sular seller gibi ezberleyen ‘yeniyetme’ seyirci, yıllarca Beyaz Kaş’a karşı savaşan Gordon Liu’yu, 2000’li yıllarda, Kill Bill 2’de bizzat canlandırdığı Pai Mei karakterinden rahatlıkla hatırlayacaktır. Üstelik kırmızı bir fonun önünde gelinle birlikte icra ettikleri kung fu sahnesi de bu filme açık bir göndermedir.
Yukarda sözünü ettiğim kan kırmızı bir fon önünde Shaolin ustalarından biriyle kapışan Pai Mei, ustayı yenilgiye uğratarak tüm Shaolin Tapınağı’nın dağılmasına neden olur. Bu bozgunun ardından, Shaolin’in intikamını almak için kaplan stilinde kendini geliştiren Hung Hsi Kuan (Chen Kuan Tai), güç toplamak adına, propogandavari oyunlar sergileyen gezici bir tiyatro topluluğuna katılır. O kasaba senin bu kasaba benim gezen Hung Hsi Kuan, son uğradığı kasabada turna stilinde marifetlerini sergileyen bir kadına aşık olur ve onunla evlenir.
Hikâyeyi bu noktada durdurup, filmin ilginç bir başka özelliğine değinmekte faide görüyorum. Turna stili (white crane) kung fu’yu vücuda getiren kişi bir kadın. Yaklaşık 300 yıl evvel, Çin’in güneyindeki Fujian Bölgesi’nde yaşayan Fang Chi Liang adlı bu hanım, rivayet odur ki, tekniği dere kenarındaki turnaları izleyerek geliştirmiş. Savunma, tekniğin en birinci özelliği olmakla birlikte, rakibin hassas noktalarına ani saldırı da diğer önemli özelliği.
Filmde kaplan tekniğinde usta Hung, turna tekniğinde usta olan karısının tüm “Biraz da turna tekniği öğrensen bey!” ısrarlarına, her maço koca gibi kulaklarını kapar, bu boşluğu doldurması için karısına, oğullarını hedef gösterir. Kafasının her iki yanında saçlarını toplayarak ‘nedense’ kız çocuğu görünümü veren ve annesinin ‘kadın işi’ turna tekniğinde gelecek vadeden oğlan kung fu’sunu, diğer çocukların dalga geçmelerine rağmen geliştiredursun, bu bünye filme yeniden bir ara vererek ‘maço’ durumlarına el koyma ihtiyacı hissediyor a.k.a. “Her Türlü Kafa İtinayla Ütülenir” adlı yazıma hoş geldiniz;
Hayati noktalara darbe çalışması
Yönetmen Chang Cheh’nin kadınlara ‘kapalı’ kung fu filmlerine inat, yanında yetişmiş olan Lau Kar-Leung’dan böylesi kadını yücelten (kabul, biraz abartıyorum) bir film çıkması enteresandır. Yıllarca kendi tekniği kaplanda çalışarak, ikide bir olmak kaydıyla Pai Mei’nin evinde soluğu alan ama bir türlü onu alt ederek Shaolin’in intikamını alamayan Hung Hsi Kuan, yara bere içinde gerisin geri eve her döndüğünde, 10 yıllık kalkınma planı içerisinde tekniğini daha da geliştirirken, diğer tekniklere, özellikle yanıbaşındaki ‘kadın’ tekniği turnaya karşı gösterdiği muhafazakar tavrı dolayısıyla, yalnızca hayati noktalarından darbe alarak yenilgiye uğrayabilecek Pai Mei tarafından son kertede tarumar edildiğinde, intikam görevini yerine getirmek durumunda kalan kişi, anasının turna tekniğinde doruğa ulaşan, üstüne bir de babasından yadigâr kalan eksik sayfalı kaplan tekniği kitabını, eksiklikleri turna tekniğiyle doldurmak suretiyle yenilmez savaşçı kıvamına gelen oğuldan başkası değildir. Zaten uzun süre önce anlaşıldığı üzere Pai Mei’nin kriptoniti turna tekniğinidir. (Bu uzun cümleme maşallah alayım). Gel gör ki bunu Hung’a anlatabilesin!..
Buraya kadar anlattığım olayların tümü tarihsel gerçeklikler içinde kendine yer edinmiş olup, ben geleyim paragraflar boyunca köşe bucak kaçtığım Pai Mei’nin ‘süper gücüne’.
Gel, kim olursan ol yine gel! Hayır bu değil!
Her yıl yaptığım ‘turna göçü’ gözlemlerim sırasında edindiğim bilgiye göre ilk defa Shaolin Avengers adlı filmde görünen Pai Mei karakteri, 77’de bu filmde, 79’da Abbot of Shaolin’de, 80’de de Clan of White Lotus adlı filmde görünerek, akıllara zarar tekniğini eyleme geçirmiş, bunu gören ama filmin türünü ilk paragrafta anlattığım gibi algılayan nice yiğit, heba olup gitmiştir. Bel altı hayati bölgesinde bir çeşit hokus pokus numarası yaparak bir süreliğine malum organını içeri çekme kabiliyeti gösteren Pai Mei, karşısındaki rakibinin saldırmaya yeltendiği bu noktasında balık tutar gibi nice ayak yakalamış ve son darbeyi yakaladığı bu sazanları bir müddet yerlerde sürükledikten sonra koymayı bilmiş yüce bir insandır. Daha detaylı bilgi için fotoğrafı iyi inceleyin dostlar.
İşin tuhaf yanı, oldukça fantastik tınlayan bu yeteneği, gerçek hayatta icra eden ustaların olduğunu bir zamanlar seyrettiğim bir belgeselden biliyorum. Seyrettiği her filmden olumsuz etkilenen ben, malum cinsiyet engeli dolayısıyla bu defa umutlarımı suya gömerken, sizleri oğlun, Pai Mei’nin göz yuvalarını yerinde yakalamayı başardığı o son sahne ile baş başa bırakıyorum.
HONG XI GUAN (EXECUTIONERS FROM SHAOLIN)Yönetmen: Lau Kar-Leung
Senaryo: Kuang Ni
Yapımcı: Shaw Brothers
Oyuncular: Lo Lieh, Chen Kuan Tai, Lily Li, Yue Wong1977 yapımı, 98 dakika
İlk yayınlanış tarihi 31.03.2010.
