2014 Cannes Film Festivali’nde Belirli Bir Bakış bölümünde En İyi Film Ödülü’nü kazanan Beyaz Tanrı (Fehér Isten), Kornél Mundruczó’nun altıncı uzun metraj filmi. Film, Hagen adlı bir köpekle, annesi üvey babasıyla bir süre yurtdışında bulunacağı için ‘mesafeli’ olduğu babasıyla kalmak zorunda kalan 13 yaşındaki Lili’nin ilişkisi etrafında örülüyor esasen. Gelgelelim bizim bu zamana kadarki izlediğimiz Dikkat Köpek Var (Turner & Hooch), K-9 (1989), Hachi: A Dog’s Tale vb. o romantize benzerleriyle pek alakası olmayan bir eser karşımızdaki.
Ercan Dalkılıç
Aslında baştan evde bir köpeğin olmasına pek sıcak bakmayan baba Daniel, (Sándor Zsótér) en sonunda bir gün yolun ortasında çığırından çıkarak Hagen’i Lili’den (Zsófia Psotta) koparır. Sokakta biçare, başına neler geleceğinden habersiz dolanmaya başlayan Hagen, Macar hükümetinin safkan olmayan köpeklere karşı uyguladığı politika çerçevesinde yakalanacak ve kendini barınakta bulacaktır.
Beyaz Tanrı‘nın onu diğer benzerlerinden ayıran en büyük özelliği, bir köpeği (Hagen’i) gerçekten bir ‘karakter’ olarak ele alması. Her an Hagen’le birlikteyiz; sokakta, barınakta, dövüş alanında… Olay örgüsünde zaten etkin bir rol oynayan (neredeyse başrol Hagen, ki Lili’ye de yardımcı kadın oyuncu diyebiliriz) Hagen’le kurdurulan özdeşlik de o kadar fazla ki, bir köpeğin gözünden görmeye başlıyorsunuz dünyayı zorunlu olarak. Sokakta aç ve savunmasız kalıyorsunuz, otobandaki otomobiller sizi ezmek istiyor, para için ölüm pahasına dövüştürülüyorsunuz… Bu yönüyle 88 yapımı Jean-Jacques Annaud klasiği Ayı‘yı (L’ours) hayli anımsatıyor Beyaz Tanrı.
Kağıt üzerinde sadece hayvan haklarının sıkı bir savunusu gibi görünse de, Mundruczó kurduğu alegorik yapıyla sınıf mücadelesinden ırkçılığa değin bir dizi söylemi de başarıyla yedirmiş yapıtına. Bununla birlikte filmin dilinin büsbütün anaakımdan uzak olduğunu söyleyemeyiz. Aksiyon, gerilim gibi türler arası geçişler yapan Mundruczó, zaman zaman stüdyo sinemasının anlatım kalıplarına yaslanmaktan da geri durmamış. İleri gidip yarattığı distopik evrenle Maymunlar Cehennemi‘nin (Planet of the Apes) köpekli çeşitlemesine imza attığını dahi söyleyebiliriz yönetmenin. Bu girişim, kayda değer bir sentez olarak değerlendirilebilir belki. Fakat bana sorarsanız, filmin dilinde bir yarılma oluşturarak üslup sorununa yol açmış.
Bitirirken bir de filmdeki şiddet sahnelerine değinmek gerek. Geçtiğimiz aylarda ödüllü filmimiz Sivas filmindeki dövüş sahneleri çok tartışma koparmıştı. Eğer o sahnelerden rahatsız olduysanız Beyaz Tanrı’yı sakın ola ki görmeye kalkışmayın. Zira çok daha kanlı ve dehşet verici sahneler barındırıyor olabilir bu film sizin için. Uyarmadı demeyin sonra.
Beyaz Tanrı (Fehér Isten)
Yönetmen: Kornél Mundruczó
Senaryo: Kornél Mundruczó, Viktória Petrányi, Kata Wéber
Oyuncular: Zsófia Psotta, Sándor Zsótér, Lili Horváth
Yapım: 2014 / Mac.-İng. / 119 dk.
