Bugüne dek Edgar Allan Poe’nun öykülerinden esinlenen sayısız film yapıldı. Bu Poe’nun, belli bir oranda popülerlik kazansa da zamanında değeri çok da anlaşılmayan eserlerinin önemini ortaya koymaya yetiyor. Ancak iş Edgar Allan Poe’nun kahramanı olduğu bir film bulmaya gelince durum değişiyor.
Ege Görgün (Landlord)
Son yıllarda popüler romancılığın ilgi alanlarından biri de gerçek tarihi kişiliklerin hayatlarından yola çıkarak alternatif tarihler kurgulamak oldu. Edgar Allan Poe da bu trendden nasibini almıştı. Matthew Pearl’ün yazdığı ve Poe’nun ölmeden önceki son günlerini konu alan bol aksiyon, macera ve entrika dolu roman Poe Gölgesi var hatırladığım (Goa). Joel Rose imzalı En Karanlık Kuş’ta ise 1841 yılında işlenen kanlı bir cinayetle başlıyordu. Poe’yu işaret eden bu cinayetin sırrı ise ancak onun eserlerindeki ipuçları değerlendirilerek çözülecek gibi görünmektedir. (İthaki) Kuzgunun hikaye örgüsü oluşturulurken bu iki romandan çok da farklı bir yöntem izlenmemiş.
Dehşetengiz öyküleriyle burjuva sınıfını tirildeten, romantik şiirleriyle hanımları hülyalara daldıran, dedektiflik öykülerinin ataları sayılabilecek polisiyelere imza atan Edgar Allan Poe 3 Ekim 1849’da Baltimore sokaklarında ölmek üzereyken bulundu. Üstünde kendine ait olmayan giysiler vardı ve ağzından yalnızca sayıklamadan ibaret izlenimi veren sözler çıkıyordu. Hemen hastahaneye kaldırıldı ama birkaç gün içinde ölmekten kurtulamadı. O günkü gazeteler ölüm nedenini içki dayalı bir beyin rahatsızlığına yorsa da, doktorlar kesin bir teşhis koyamadılar. Zaten sonradan tüm hastane kayıtları da kayboldu. Amerikan Edebiyatı’nın en büyük yazarlarından biri olan Poe’nun ölümü ardındaki sır perdesi bugün bile aralanamadı.
Kuzgun bizi Poe’nun ölümüyle nihayetleneceği kesin o birkaç güne götürüyor. Bir seri katil Poe’nun eserlerindeki ayrıntıları aynen taklit ederek cinayetler işlemektedir. Usta polis müfettişi aradaki bağlantıyı keşfedince hemen Poe ile bağlantıya geçer ve birlikte katilin peşine düşerler. Ancak katil sevdiği kadını kaçırınca vaka Poe için daha kişisel ve ölümcül bir hal alır.
Filmin senaryosu tarihi gerçeklerle kurgunun harmanlanmasından oluşturulmuş. Gerçeklere dair fazla şey bilinmediği için elbette kurgusal kısım çok daha ağır basmış. Tarihsel gerçeklik daha çok Poe’nun karakterini ortaya koymak için kullanılmış. Kurgusal kısım uğruna gerçeklere ihanet etmekten kaçınılmamış hatta. Örneğin cinayet kurbanlarından biri olarak Poe’nun yaşarken gazete sütunlarından büyük bir kavgaya tutuştuğu eleştirmen Griswold seçilmiş. Oysa Griswold gerçekte Poe’dan uzun yaşamış ve Poe ile arasında olan husumeti rakibi öldükten sonra da devam ettirmiştir. Poe’yu karalamak, hatta onun şöhretini yok etmek üzere yazdığı biyografi uzun yıllar büyük yazarın anısını kirletmiştir.
Kuzgun dört dörtlük bir film değil belki ama Edgar Allan Poe gibi bir yazarı hatırlamak, onun eserlerini tekrar gözden geçirmek ya da daha onun eserleriyle tanışmamış olanları bu konuda teşvik etmek gibi bir fırsat sunduğu içim ben kendi adıma Kuzgun’u önemsiz bir film olarak adledemiyorum. Belki Poe’nun eserlerinden alışık olduğumuz o dehşetengiz atmosferlerden birine sokamıyor film bizi, ama ünlü yazarın kendisine bahşedilen dehaya rağmen yaşadığı acıların onu sürgün ettiği hüzün ve melankoli diyarından bir manzara görebileceğimiz bir pencere açabiliyor.
Yönetmen olarak V For Vendetta filminden hatırladığımız James McTeigue’in seçilmesi Kuzgun projesine başlarken yapımcıların hayalinde yeni bir From Hell olduğunu düşündürüyor. Ama neticede beş yıldızlık From Hell’e, en az 2 yıldız uzaklıkta bir yapımla yetinmek zorunda kalıyorlar. Ne hikayede, ne de görsellik de hedef tutturulamıyor. İki konuda da Poe’yu daha fazla ve daha doğru referans alsalardı daha iyi olurmuş gibi geldi bana. Poe’nun o karanlık, gotik tarafı filme hiç taşınamamış anlayacağınız.
Dolayısıyla 5 yıldız üzerinden konuşacak olursak Kuzgun’un seyir notu 3.5, eleştiri notu ise 3.
The Raven
[xrr rating=3/5]
Yönetmen: James McTeigue
Senaryo: Ben Livingston, Hannah Shakespeare
Oyuncular: John Cusack, Alice Eve, Luke Evans
Yapım: 2012 /ABD-Macar-İsp./ 111 dk.
