Bir polisiyeden çok daha fazlasını ifade eden bu romanı okurken CSI dizilerinden aldığınız keyfin yanı sıra tarihi romanlarda aradığınız lezzeti de bulacaksınız.
Ege Görgün (Landlord)
Ege Görgün (Landlord)
Psikanalizin babası Sigmund Freud’un hastaları arasında belki de en ünlü olanıdır Dora. Gerçek adı Ida Bauer olan Dora, 18 yaşına merdiven dayamış, hali vakti yerinde Yahudi bir ailenin kızıydı. Aynı kabusu tekrar tekrar görmeye başlaması ve gerginliğinin gözle görünür bir hal alması üzerine babasının zoruyla Freud’a getirilmişti.
Dora, sıkıntılarının kaynağını Freud’a hemen açıklamaktan çekinmemişti aslında. Babası bir başka kadınla aşk yaşamaktaydı. Kadın bir arkadaşının eşiydi üstelik. Bu durumdan haberdar olmalarına rağmen, ne annesi ne de babasının arkadaşı bu uygunsuz ilişki konusunda seslerini yükseltmiyorlardı. Karısının ilişkisini umursamayan adamın kendi gönül ilişkilerini yaşıyordu. Ayrıca Dora’ya da ilgisi olduğunu açıkça belli etmiş, hatta bir keresinde onu öpmeye bile çalışmıştı. Dora bu durumu ailesine açıkladıktan sonra gerçekleşen yüzleşmede adam bu iddiaları reddetmiş, görünüşe göre babası da Dora’dan çok arkadaşına inanmıştı. Dora babasının ilişkisinin devamı karşılığında ailesinin kendisini bir rüşvet olarak bu adama sunduğu hissine kapılmıştı.
Freud’a göre Dora’nın sorunu histerik olmasıydı. Babasına karşı olan duyguları (Oedipius Kompleksi) ve diğer adamın kendisine yönelttiği seksüel ilgi karşısında ortaya çıkan öfke ve hayalkırıklığının yansımasıydı. Freud’a göre Dora, babasının metresine ve onun kocasına karşı da ilgisiz değildi. Dora bir süre sonra terapiyi kesti. Freud’un yayınladığı vaka dosyası ise bugüne kadar defalarca tartışalara konu oldu. Özellikle feministler için Freud’un bu vakayı ele alış ve yorumlama biçimini onun kadınlara karşı ne kadar duyarsız olduğunun bir kanıtıydı.
Daha önce Vogue ve New York Times gibi dergilerin moda editörlüğünü yapan, biri kostümlere işelenen mücevherler, diğeriyse şapkalar hakkında olmak üzere iki moda kitabına imza atan Jody Shields ilk romanının merkezine Dora’yı koyuyor. Televizyon kanallarını istila eden CSI (Suç Mahalli İnceleme) dizilerinin matematiğini 1900’lü yılların başında Viyana’da işlenen gizemli bir cinayete uyarlayan Shields, ortaya hem edebi yönü kuvvetli, hem de sinemaya göz kırpan bir polisiye roman çıkarmış. Romanın başkahramanları kurgu karakterler ama Dora vakasında adı geçen tüm gerçek kişiler de hikayenin kaakterleri olmuş durumdalar. Dora’nın babası, annesi, Freud’un dosyasında Bay ve Bayan K. Olarak bahsettiği çift. Bir tek Freud yok görünürde.
Roman, Viyana’nın merkezinde bulunan genc bir kadın cesediyle başlıyor. Olayı araştıran dedektif rasyonel metodlarla çözüme gitmeyi düstur edinmiş, 1901 tarihli System der Kriminalistik adlı kitapta yazan yönergeleleri harfiyen uygulayan, kriminoloji alanındaki bilimsel gelişmelerin ışığında çalışan biri. Kitaptan bugünkü kadar olmasa da o zaman da kullanılan suç mahalli inceleme yöntemleri olduğunu öğreniyoruz. Bu yöntemler tüm ayrıntılarıyla tasvir ediliyor.
İsmini hiç öğrenemediğimiz Müfettiş’in karısı ise kocasının aksine çingene mistisizmine, büyüye ve gizemli söylencelere ilgi duyuyor. Roman geliştikçe onun belki de kocasından daha iyi bir dedektif olduğunu keşfediyoruz. Katili kendi yöntemleri ve yardımcısının desteğiyle bulmaya kararlı bu kadın sokaklarında yalnızca faytonların dolaştığı eski Viyana’da soluk kesin bir araştırmaya girişiyor.
Görgü Tanığı İncir
Jody Shields
Can Yayınları
