Sinema tarihinde James Bond’un Aston Martin’inden tutun da, Batman’in Batmobil’ine kadar birçok araba, ait olduğu o filmle özdeşleşmiştir. Ama bazı filmlerde, öyle arabalar vardır ki, karakterlerini bile sollayıp, görsel hafızada öne çıkmıştır. Diğer bir deyişle, karakterleşmiştir. İşte bu listede, usta oyunculardan rol çalarak, filmin en önemli karakterine dönüşen arabaların yer aldığı başlıca beş filmi sıralayacağız…
Ercan Dalkılıç
1. Christine (1983, Yön: John Carpenter)
Stephen King’in aynı adlı romanından beyazperdeye aktarılan Christine, Arnie (Keith Gordon) adlı bir gencin, 1958 model kırmızı bir Plymouth Fury’ye olan saplantısını anlatıyor. Önceleri hayli çekinik bir karakter olan Arnie, bu Plymouth Fury’e sahip olduğu andan itibaren değişim geçiriyor, adeta beat kuşağına ait asi bir figür oluveriyor. Christine, Arnie’nin bastırılmışlığının yansısı, ya da bastırılmışlığının dışavurumuna vesile olan ‘aracı’ konumuna denk düşüyor. Psikanalitik altyapısı oldukça sağlam bir film Christine. John Carpenter filmografisinin de önemli parçalarından biri olduğunu belirtelim hemen.
1958 model Plymouth Fury; nam-ı diğer Christine
2. Aşk Böceği / The Love Bug (1968, Yön: Robert Stevenson)
Nam-ı diğer Herbie’yi tanımayanınız kaldı mı yoksa hala? Robert Stevenson’un 1963 model beyaz bir Volkswagen Beetle Ragtop’un maceralarını anlattığı filmi, 2005 yılında Herbie: Tam Gaz (Herbie Fully Loaded) adıyla yeniden revize edilmişti. 53 Numaralı bu yarış vosvosu, sahibi Jim Douglas’la (Dean Jones) her türlü hurdaya başvurarak rakiplerine toz yutturuyor, yarış tarihini yeni baştan yazıyordu. Sevmediklerine yağ fışkırtan, tekme atan haşarı Herbie zamanın çocuklarının kalbini çalmıştı. Yeniden çevriminde ise şoför koltuğuna Lindsay Lohan geçmişti. Bir kadının Herbie ile Jim Douglas kadar iyi anlaşabileceğine hiçbirimiz inanmamıştık. Nitekim dediğimiz gibi de çıktı. Herbie, Angela Robinson’ın filminde eski parlak günlerinden çok uzaktaydı.
1963 model Volkswagen Beetle Ragtop, yani Herbie
3. Geleceğe Dönüş / Back to the Future (1985, Yön: Robert Zemeckis)
Bu araba olmasaydı, sinemayı bu kadar sever miydim, bilmiyorum. Dr. Emmett Brown’ın (Christopher Lloyd) 1981 model bir DeLorean DMC-12’den türettiği zaman makinasına atlayıp ‘geleceğe dönen’ Marty McFly’ın (Michael J. Fox) maceraları sinema tarihinin en kült serilerinden biri olup çıkmıştır. Kapıları yukarı açılan, yaklaşık iki ton ağırlığındaki metalik gri bu demir yığını, yakıt olarak ‘akım kapasitörü’ne doldurulan plütonyumla birlik evsel çöp kullanır. DeLorean’in, serinin sevilmesinde Dr. Emmett Brown ve Marty McFly ikilisi kadar etkili olduğu yadsınamaz.
DeLorean‘le Geleceğe Dönüyoruz!
4. Şeytanın Arabası / The Car (1977, Yön: Elliot Silverstein)
Şeytanın kontrolündeki, muscle car cinsi 1971 model yüreği gibi kendine de kapkara bir Lincoln, Utah’daki bir kasabanın sokaklarında av peşinde. Şeytanın Arabası, Josh Brolin’in canlandırdığı Şerif Wade Parent’in önüne çıkan herkesi ezen, şeytanı imgeleyen katil arabayla mücadelesini anlatıyor esas olarak. Steven Spielberg’in Bela’sından (Duel) esinlenerek, Elliot Silverstein’ın yönetiminde çekilen bu B-film klasiği, Stephen King’in Christine’sinin de referansları arasında.
Şeytanın Arabası: 1971 model Lincoln
5. Deli Yusuf (1975, Atıf Yılmaz)
Geldik sinema tarihinin en eksantrik arabasına; demirci ustası Deli Yusuf ve oğlu/çırağı Ali’nin zengin bir ağa olan Bolu Beyi Abbas (Ali Şen) için yaptığı Dodge kamyondan bozma bu dillere destan bir araba bu. Bir at gibi kişneyen, sahibinin ıslık ile çağırdığı ve dahi düşmanlarını affedersiniz dışkıyla püskürten bu arabanın kapıları bildiğimiz tarla çitinden, pencereleri kepenkten ve tamponları tahtadan –anımsadığım kadarıyla. Arabanın şoförü demeye dilim varmıyor, binicisini canlandıran isim ise, Dünyayı Kurtaran Adam başta olmak üzere birçok fantastik/avantür filmde başrolü üstlenen Cüneyt Arkın. Atıf Yılmaz’ın yönettiği, modern bir Köroğlu Destanı uyarlaması olarak tasarlanmış, ne var ki absürdlüğün dibine vurmak suretiyle kült mertebesine erişmiş bir parodi Deli Yusuf.
Sinema Tarihi’nin en deli arabası: Deli Yusuf
Listeyi hazırlarken gözettiğim hususları girizgâhta belirtmiştim. Tabii sinema tarihindeki arabaları saymakla bitiremeyiz. Lakin bazı örnekleri de saymadan geçmez olmaz. Hız tutkunu Kowalski’nin 1970 model Dodge Challenger’i Kaliforniya yollarına vurduğu Vanishing Point, Frank Bullit’in suçlulara dünyayı dar eden 1968 model Ford Mustang’i kullandığı Bullit’in yanı sıra Mini Cooper’ların cirit attığı The Italian Job’lar, Steven Spielberg’in Duel’i ve yakın dönemden örnekleyecek olursak; filmden çok bir Peugeot 406 reklamını andıran Taxi’yle adını 72 yapımı klasik bir Ford modelinden alan Gran Torino… Quentin Tarantino’nun 1967 model Chevrolet Camaro, 1970 model Chevy Nova ve 1969 model Dodge Charger üzerinden sinema tarihindeki filmlere/arabalara saygı duruşunda bulunduğu Ölüm Geçirmez’eyse (Death Proof) ayrı bir dosyada genişçe değinmek gerektiğini düşünüyorum.
