1980 tarihli film Üç Adam Ölecek (3 hommes à abattre / Three Men to Destroy) 1981’de gösterilmiş ülkemizde. Demek ki izlediğimde 9 yaşındaymışım. Film hakkında hatırladığım şeyler şunlar: kesinlikle birden fazla kez -sanırım kışlık ve yazlık sinemalarda ayrı ayrı olmak üzere- belki iki belki üç defa izledim filmi. Ama aklımda kalan tek sahne finali olmuş. Artık nasıl bir hayranlık besliyorsam Alain Delon’a, hiçbir bölümünü hatırlayamadığım bir filmde onun öldürüldüğü sahne kare kare kazınmış hafızama. (Kusura bakmayın 30 yıllık film hakkında yazarken “sürpriz bozan” falan açık etmeyeyim diye uğraşamayacağım.)
Ege Görgün (Landlord)
Tabi bir de, filmi seyretmek üzere tekrar karşısına geçerken, beni 70’li 80’li yılların o seyirciye mesafeli, gri tonlu, kara filmlere göz kırpan Fransız polisiyelerinin atmosferinin beklediği bilgisine sahip olduğumu, hatta bu buluşma için sabırsızlandığımı fark ettim. Artık bunun hatırlamakla ne kadar ilgisi vardı bilemiyorum. Daha çok eski seyredişlerimde içime işlemiş bir his olmalı bu.
Üç Adam Ölecek, Alain Delon’un başrol oyunculuğuyla birlikte yapımcılığını üstlenip senaryosuna da katkı sağladığı bir film. Geleneksel polisiyelerden ya da suç romanlarından politik mevzulara eğilmesi ve 68 ruhundan esintiler taşıyan radikal sosyalist tavrıyla ayrılan suç hikayelerini ifade eden “neo-polar” janrının babası olarak görülen Jean-Patrick Manchette’in çok satan romanı Le Petit Bleu de la Côte Ouest‘ten uyarlanmış. Bu eser ayrıca usta Fransız çizer Tardi tarafından çizgi roman sayfalarında da hayat bulmuş (İngilizceye West Coast Blues olarak çevrilmiş). Manchette‘in Tardi ile bir diğer işbirliği ise Everest Yayınları tarafından Keskin Nişancı ismiyle Türkçeye çevrilen La position du tireur couché romanının çizgi uyarlaması (İngilizceye Like a Sniper Lining Up His Shot ismiyle çevrilmiş). Manchette‘in çizgi roman sevgisi, oğlu Doug Headline‘ın kurduğu yayınevi için 80’lerde Alan Moore‘un Watchmen‘ini çevirmesinden anlaşılıyor zaten.
Delon filmde hayatta kalma içgüdüsü fazlasıyla gelişmiş, özgür ruhlu ve baş eğmez bir kumarbazı, Michel Gerfaut’u canlandırıyor. Gerfaut bir gece rastgeldiği trafik kazasından canlı çıkan bir adamı hastaneye götürüyor. Bir kumar partisine yetişmek için hastaneyi apar topar terk ettiğinden adamın aslında kurşunlandığından çok geç haberdar oluyor. Üstelik daha sonra aynı gece adamın iki meslektaşının daha cinayete kurban gittiğini öğreniyor. Cinayeti planlayanlar Gerfaut’nun bir şeyler biliyor olabileceğindem kuşkulandıkları için onu öldürmek için peşine düşüyorlar. Nihayetinde tüm bu gürültünün orduya satışı yapılacak füzelerle ilgili olduğu anlaşılıyor. Füzeler aslında hatalıdır ve satışı gerçekleştiren şirketin genel müdürü çalışanlarını öldürtmek pahasına bu gerçeği örtbas etmeye çalışmaktadır. Kendisi de öyle pek matah özelliklere sahip olmasa da, bu insanlarla birlikte olmayı ölmeye yeleyen kahramanımız siyaseten de önemli bir mesaj vermektedir.
Filmin yönetmeni Jacques Deray 70’li ve 80’li yıllarda gişede önemli işler yapmış pek çok aksiyon filminde Alain Delon ve Jean-Paul Belmondo ile çalışmış bir isim. Çete (Le gang, 1977), Öldürmek Hırsı (Flic Story, 1975), Borsalino Çetesi (Borsalino and Co., 1974) Delon’la çektiği filmler arasında sayılabilir.
Üç Adam Ölecek karanlık ve karamsar atmosferi dışında, bazı şok edici sahneleriyle de akıldan çıkmayacak bir film.
Üç Adam Ölecek
3 hommes à abattreYönetmen: Jacques DeraySenaryo: Alain Delon, Christopher Frank, Jacques Deray, Christopher Frank (diyalog), Jean-Patrick Manchette (roman: Le Petit bleu de la côte ouest)Oyuncular: Alain Delon, Dalila Di Lazzaro, Michel Auclair, Pascale Roberts, Lyne Chardonnet
Yapım: 1980, Fransa, 93 dk.
