Elimizde mikrofon,
Ağzımızda bir şarkı
Söylüyoruz durmadan,
Döndürüyoruz çarkı.
Tuğba Keleş
2003 tarihli Tetsuo Shinohara filmi Karaoke Terror: The Complete Japanese Shôwa Songbook (Shôwa Kayô Daizenshû), aslen yazar-yönetmen Ryû Murakami’nin aynı adlı romanından beyazperdeye uyarlanmış bir film. Filmi izlemeye başlarkenki hissiyatımla, bittikten sonraki arasında, uçurum açmayı başarmış yönetmeni daha şimdiden tebrik etmek isterim. Kitabı okumadığım için yönetmene ya da senariste yüklenmek istemem ama sanmıyorum ki koskoca Murakami’nin kitabı bu kadar “kopuk” olsun…
Gene kafadan dırdırlanarak girdiysem de yazıya, baştan belirteyim ki film, evet güldürüyor. Kısaca “orta yaşlı teyzeler (obâsan) VS. genç ve amaçsız oğlanlar” olarak alt başlık atabileceğimiz film, bu iki gruptan oğlanların, teyzelerden birini öldürmesi sonucu birbirlerinden intikam almak için teker teker birbirlerini öldürmelerinin oldukça tuhaf hikâyesini anlatıyor. Oğlanları da teyzeleri de kendi içlerinde bir arada tutan en önemli öğe, gönüllerini kaptırdıkları karaoke. Oğlanlar arasında, hayattaki amaçsızlıkları dışında başka bir ortak yön olmasa da teyzeler için aynı şey söylenemez. Çünkü söz konusu teyzeler, hem orta yaşlarını sürmekte olan boşanmış kadınlar hem de hepsinin adı Midori!!! Bu kadar absürdlük ancak bir Japon filminde olur dedirten bu gibi öğeleriyle film, iki karşıt grubun birbirlerini öldürme yöntemleriyle de seyirciyi hayal kırıklığına uğratmıyor.
Ben aslında beni bu filmi seçmeye iten nedenden söz edecektim. İflah olmaz bir karaoke hayranı olarak, bu filmi seçmeyecektim de hangi filmi seçecektim? Yalnız tıpkı dövüş filmlerinde olduğu gibi, hareket etmekten hoşlanmayan ve işe tamamen teorik olarak yaklaşan bünyem, elbette hayatında hiç karaoke de yapmamış, şarkı söylemenin yanından bile geçmemiştir. Hatta o kadar ki ortaokulda zorla katıldığım koroda dahi efor sarfetmemek için sadece ağzımı oynatmışlığım vardır. Ama kapısından tek adım dahi atmadığım halde, İstanbul’daki karaoke kulüplerini sorun, birer birer şakıyayım dostlar. Gün olur, gerçek bir mikrofon ile gerçek bir Japon şarkısı söyleyebileceğim bir karaoke kulübe yolum düşer ise işte o zaman beni o mikrofondan ancak Godzilla ayırabilir. Japon şarkısı derken, aslında enka olarak bilinen ve de filmde de söz konusu olan türden bahsediyorum elbet.
Enka hakkında ansiklopedik (ups site kapatıldı) bilgi verecek düzeyde bir bilgi kumkuması olmadığımdan, burada ancak bugüne kadar öğrenebildiğim kadarıyla kısa bir iki şey söylemek gerekirse, enkanın kökeni 19.yy’a kadar dayanıyor. Hatta asıl kökenin tıpkı karaokede olduğu gibi enkada da Kore olduğu söylenir. Filmde sözü edilen şarkılar başlangıcı 1920’lere, bitişi 80’lerin sonuna denk düşen Shôwa Dönemi’ndense de, Japonca öğretmenim tarafından vakti zamanında Japon arabeski olarak nitelenen bu tür, her dönem yer yer farklılaşarak, bugün dahi Japonların bayıldıkları oldukça popüler bir türdür. Türkiye sınırlarında bile 45’liklerini bulmanın olası olduğu enkada, benim favorim ise ayrı bir havası olan 1970’lerdir.
Filmdeki karaoke ve enka şarkılarını türün hayranı olarak oldukça yetersiz bulmam, film hakkında olumsuz bir başlangıç yapmama sebep oldu. Ama filmin zaten “enkayı dünyaya tanıtalım” gibi bir derdi yok. Onun aslı derdi, sanıyorum, her zamanki gibi gittikçe daha fazla birbirine yabancılaşan Japon toplumu. İşte her geçen dakika birbirinden uzaklaşan insanları birbirine bağlayan yegâne şey filmde karaoke ile temsil edilmişken (millet birbirini öldürürken bu nasıl temsildir?!), gerçek hayatta da bizi bağlayan şeylerin aslında ne kadar basit şeyler olduğunu düşünürsek, filmin oldukça duygusal olduğunu iddia edebilir miyiz? Böyle saçma bir sonuçla, bir hafta daha kimseciklerin gözüne gözükmemek için ortalıktan kayboluyor, filmden Ozaki Kiyohiko’nun seslendirdiği Mata Au Hi Made (Tekrar buluşacağımız güne kadar) enka şarkısı eşliğinde uzaklaşıyorum.
Karaoke Terror: The Complete Japanese Shôwa Songbook
Shôwa Kayô DaizenshûYönetmen: Tetsuo Shinohara
Senaryo: Ryû Murakami’nin kitabından Sumio Ohmori tarafından
Oyuncular: Ryûhei Matsuda, Kayoko Kishimoto, Hiroyuki Ikeuchi, Sawa Suzuki
Yapım: 2003, Japonya, 112 dk.
