Bu gözler şimdiye kadar ne canavarlar ne süper kahramanlar gördü. Ama ne bu kadar ‘gereksiz’ canavar ne de bu kadar ezik bir süper kahraman görmemişti. 2007 yılında yapılmış Japon filmi Dai-Nipponjin* nam-ı diğer Big Man Japan’den bahsediyorum dostlar.
Tuğba Keleş
Hitoshi Matsumoto tarafından ‘kendin pişir kendin ye’ formatı olarak adlandırabileceğimiz formatta, yani ‘hem yönet hem oyna hem de en çok sen eğlen’ formatında çekilmiş filmin türü mockumentary/dalgasaldan ( uydurdum Türkçesini, kaale almayın) fantastik ve komediye kadar uzanan bir yelpazede gidip geliyor. ‘En çok sen eğlen’ derken, aslında oyuncu-yönetmenin özünde komedyen olduğuna vurgu yapmak istemiştim ama oldukça üstü kapalı kaldığından, düpedüz saçmalamışım, kabul ediyorum. Hitoshi Matsumoto, yine bir komedyen olan Hamada Masatoshi ile birlikte kurdukları Downtown ismindeki, bizdeki (en basitinden) Zeki Alasya-Metin Akpınar ikilisine denk düşen bir komedi grubuna mensup. 1983 yılından beri Downtown adı altında beraber işler yapan ikilinin en çok kullandıkları komedi unsurları arasında farklı aksanları ve Japonya’nın canavar (kaijû) ve robot ‘kültürü’ geliyormuş. Dolayısıyla bu kültüre uzak seyircinin filmden pek bir şey anlamayacağı uyarısını verebilirim.
‘Film içinde belgesel’ tekniğiyle açılan Big Man Japan, Masaru Daisatou’nun (Hitoshi Matsumoto) sıradan hayatını, bir belgesel yapımcısına anlatmasıyla açılıyor. Tüm film boyunca, belgeselcinin gözünden seyrettiğimiz bu duruma, başlangıçta bir anlam vermek, kameranın önünde tüm ezikliğiyle oturup, kameranın arkasındaki adamın sorularına, eliyle paçoz saçlarını sürekli düzelterek cevap veren Masaru’nun gerçek sıradanlığı dolayısıyla pek mümkün olmuyor. Masaru’ya, gittiği her yerde eşlik eden kamera, karısından yeni boşanmış, küçük kızını ayda bir kere görebilen –aslında erkek olmasını istediği için- görmeye de hevesi pek olmayan, küçük bir evde kedisiyle birlikte yaşayan ve seyirciye “Bu ne ya! Benim hayatımın da bundan farkı yok ki!” dedirten Masaru’nun hikâyesini öyle bir noktada tersine çeviriyor ki, kahkahaları hazırlamakta yarar var.
Vücuduna verilen elektrikle, bir anda normalin onlarca katı büyüyerek, dünya dışından gelen ve Japonya’yı tehdit eden, tek kelimeyle saçmalıktan ibaret canavarlara karşı mücadele eden bir KOCA ADAMLAR TAKIMI’nın 4. jenerasyonunu oluşturan bir kahraman olduğunu öğrendiğimiz Masaru nam-ı diğer Dai Nipponjin aslında, insanlar tarafından saygı ve ilgiyi bir arada gören eski atalarının yanında, değişen dünya koşullarıyla, gündelik hayatın bir parçası olmuş kahramanlık ‘mesleğini’ icra etmektedir.
Geleneksel bir tören sonrası devasa mor donunun içine girerek büyüyen bu adamın tek sıkıntısı rating kaygısı da değildir üstelik. Birçok sorunun temelindeki para da kahramanımızı sıkıştırmakta, Dai-Nipponjin, mütevazı bir hayat yaşarken, malın gözü olduğu ciplerde gezmesinden belli olan menajeri tarafından farkında olmadan sömürülmektedir. Üstelik her seferinde kendisine sponsor olan bir firmanın reklamını vücudunun çeşitli yerlerinde de sergilemek mecburiyetindedir.
Dai-Nipponjin’in hayatında her şey sapa sararken, gayet normal başlayan ve ilerledikçe komedi şiddetinin boyutlarını arttıran film, son dakikalarda ortaya çıkan Hellboy kırması canavarı, huzur evinden kaçan önceki jenerasyon dede Dai-nipponjin’i ve asıl kahramanımızın başarısız olduğu noktada ortaya çıkan Kamen Raider’lar ile seyircide istemdışı kahkalara sebep olarak nihayete eriyor.
Biraz, gittikçe gelenekselden uzaklaşan Japonya’yı, biraz, medyanın insanlar üzerindeki etkisini biraz onu, biraz bunu (nasıl bir cümle oldu bu böyle?) absürt bir dille eleştiren(!) Dai-Nipponjin, Japon filmleri açısından bereketli 2007 yılının en kayda değer filmlerinden biri. Filmi burada sonlandırırken, 2007 yılında film ertesi patlayan mor don satışları haberinin doğruluğunu araştırmaya gidiyorum. Muhabiriniz evinden bildirdi…
*Kelime anlamı olarak Dai: Büyük, Nipponjin: Japon insanı anlamına gelir. Japonya anlamına gelen ‘Nippon’, daha sık kullanılan ‘Nihon’ kelimesinin yanında daha geleneksel bir tat içerir. Filmde de büyük ihtimal bu yüzden Nippon kelimesi kullanılmış.
Dai-Nihonjin
Big Man JapanYönetmen: Hitoshi Matsumoto
Senaryo: Hitoshi Matsumoto, Mitsuyoshi Takasu
Oyuncular: Hitoshi Matsumoto, Riki Takeuchi, Ua, Tomoji Hasegawa
Yapım: 2007, Japonya, 113 dk.
